De Zweedse koning Carl XVI Gustaf zit op 15 september 50 jaar op de troon. Over de koning met zijn gereserveerde en soms complexe karakter is een intrigerend verhaal te vertellen: zes opmerkelijke momenten uit het leven van Carl Gustaf.
1. Jonge koning
Carl Gustaf wordt al op zijn 27ste koning van Zweden, maar een geboren monarch lijkt hij niet: hij is verlegen en worstelt met dyslexie. Zijn jeugd was geen gemakkelijke. Zijn vader overlijdt als Carl Gustaf slechts negen maanden oud is – over dit grote verlies wordt binnen het gezin gezwegen. Het tekent de koning voor het leven. Wanneer op 15 september 1973 Carl Gustafs grootvader koning Gustaf VI Adolf overlijdt, wordt hij de nieuwe vorst.
2. Liefde wint
Carl Gustafs huwelijk met Silvia Sommerlath voegt een nieuw hoofdstuk toe aan zijn leven. Ze ontmoeten elkaar tijdens de Olympische Spelen van 1972 in München, waar Silvia werkt als hostess. Silvia is een burgermeisje, en dus volgens Carl Gustafs grootvader geen geschikte huwelijkskandidaat. Wanneer Carl Gustaf een jaar later zelf koning wordt, neemt hij het heft in eigen handen en besluit te trouwen met Silvia. De Zweden verwelkomen hun Duitse koningin met open armen.
3. Liever zijn zoon?
Carl Gustafs relatie met de troonopvolging is ingewikkeld. Zijn tweede kind en enige zoon Carl Philip is bij zijn geboorte in 1979 zijn troonopvolger, maar een wetswijziging in 1980 zorgt er met terugwerkende kracht voor dat oudste dochter Victoria kroonprinses wordt. Carl Gustaf heeft daar moeite mee, zo vertelt hij in een interview uit 2023. Zijn uitspraken veroorzaken ophef in Zweden, en hij voelt zich genoodzaakt een en ander toe te lichten: ‘Het doet me pijn dat ik nu opmerkingen hoor dat ik niet achter mijn dochter en kroonprinses Victoria zou staan als de Zweedse troonopvolger. Ik wil daarom duidelijk maken dat mijn antwoorden in het interview niet moeten worden geïnterpreteerd als kritiek op de troonopvolging of op kroonprinses Victoria.’
4 Op zichzelf
De koning kan gereserveerd en nors overkomen tijdens publieke evenementen, maar af en toe laat hij emoties zien. Zijn meest ontroerende moment is ongetwijfeld zijn toespraak tijdens een nationale herdenking na de tsunami in Zuid-Oost Azië in 2004. Hij deelt ervaringen over zijn vaderloze jeugd en stelt zich bijzonder kwetsbaar op. ‘Ik weet hoe het is’, vertelt hij aan Zweedse kinderen die door de tsunami een of beide ouders zijn verloren. ‘Ik ben zelf zo’n kind geweest. Mijn vader overleed bij een vliegtuigongeluk toen ik nog heel klein was. Dus ik weet wat het betekent om zonder vader op te groeien.’ Hij zoekt naar een manier om te helpen. ‘Stel je voor dat ik, als een sprookjeskoning, alles goed kon maken en het verhaal kon eindigen met “en ze leefden nog lang en gelukkig”. Maar ik rouw en ik ben zoekende, net als jullie.’
5. Buiten het boekje
In 2010 onthult een schandaalboek schokkende details over het privéleven van Carl Gustaf. Zo zou hij in de jaren 90 een buitenechtelijke affaire hebben gehad en meermaals in besloten stripclubs zijn gesignaleerd. Na overleg met koningin Silvia reageert de koning in een persconferentie op de aantijgingen: ‘We hebben besloten om die bladzijde om te slaan, omdat het over dingen gaat die al lang geleden zijn gebeurd.’
6. Vaderrol
Een groot verdienste van Carl Gustaf is zijn rol als hoofd van een groot en succesvol gezin. Hij heeft drie kinderen en acht kleinkinderen, en naar het lijkt een harmonieuze familie. Mensen dicht bij de koning vertellen dat hij zijn uiterste best doet voor Victoria, Carl Philip en Madeleine de vader te zijn die hij zelf nooit heeft gehad. In een toespraak bedankt Victoria haar vader voor zijn rol: ‘Je vertelde dat je niet weet hoe het is om een vader te hebben. Ik kan je verzekeren dat ik wél weet hoe het is om een vader te hebben.’
