De geschiedenis zal een milder oordeel vellen over koning Juan Carlos dan de media nu. Tot dat oordeel kwam vorig jaar dagblad El Mundo nadat de koning niet was uitgenodigd voor de plechtige viering van de veertigste verjaardag van de eerste democratische verkiezingen in Spanje. Verkiezingen die nota bene door Juan Carlos mogelijk waren gemaakt.
Juan Carlos immers was door zijn voorganger dictator Francisco Franco uitgerust met bijna absolute macht, in de veronderstelling dat hij eenmaal op de troon het beleid en het bewind van de ‘caudillo’ zou voortzetten. Juan Carlos had hem graag in die waan gelaten, om vrijwel meteen na het overlijden van Franco in 1975 een tegenovergestelde koers in te slaan. Geen dictatuur, maar democratie, en de verkiezingen in 1977 waren daar de eerste uiting van.
Geen wonder dus dat iedereen Juan Carlos verwachtte bij de plechtigheid in het parlement. Het paleis echter had hem niet uitgenodigd en kon dat achteraf ook niet goed uitleggen. Er werd iets gemompeld over te weinig plek en de mogelijkheid voor verwarring met twee koningen in de loge.
Doorgeslagen
Politiek en media oordeelden dat koning Felipe te ver was doorgeslagen in zijn beleid om afstand te bewaren tot zijn vader. “Iedereen was uitgenodigd, tot de kleinkinderen van de communistische leider ‘La Pasionaria’ aan toe, behalve degene die iedereen zover heeft gebracht”, liet de in 2014 teruggetreden koning bitter weten.
Volgens El Mundo en andere media moet de ophef over schandalen en fouten in de laatste jaren van de bijna veertigjarige regeerperiode van Juan Carlos niet het zicht ontnemen op zijn enorme verdiensten voor Spanje. Hij loodste het land na Franco richting democratie, stond aan de basis van een nieuwe grondwet, stopte reactionaire militairen die in 1981 een staatsgreep probeerden te plegen, en zette Spanje op weg naar welvaart en voorspoed. Dat is vele malen belangrijker dan een smakeloze olifantenjacht in Botswana en een reeds buitenechtelijke affaires.
Kentering
De tachtigste verjaardag van Juan Carlos vrijdag laat al iets zien van een kentering. Het hof heeft laten weten dat koning-emeritus Juan Carlos – een toevoeging aan zijn titel die door het paleis is verzonnen en waaraan hij een gruwelijke hekel lijkt te hebben – en Sofia nadrukkelijk betrokken zullen worden bij de verschillende vieringen van de veertigste verjaardag van de eerder genoemde grondwet. Dit mede als eerbetoon voor hun beider tachtigste verjaardagen.
Zo zijn Juan Carlos en Sofia om die reden zaterdag bij het Pasqua Militar, de traditioneel tijdens Driekoningen gehouden plechtigheid waarbij de strijdkrachten worden geëerd met een parade en receptie. De koning was daar in 2014, voor zijn aftreden, voor het laatst bij.
