De Noorse koninklijke familie heeft woensdagavond in het paleispark in Oslo de voorpremière bijgewoond van de Noorse film ‘Het nee van de koning’ (‘Kongens Nei’). Die handelt over de weigering van toenmalig koning Haakon VII om in te gaan op de eis van nazi-Duitsland om Vidkun Quisling aan te stellen als premier.
Als de koning aan dat Duitse ultimatum gehoor gaf, konden verdere vijandelijkheden worden voorkomen, liet Hitlers boodschapper Curt Bräuer weten. De Duitsers waren Noorwegen op 10 april 1940 binnengevallen en hadden al grote delen van het land veroverd. De koning was uitgeweken naar Elverum om uit handen van de nazi’s te blijven.
De film, die Noorwegen instuurt voor de Amerikaanse Oscars, gaat niet alleen over een dramatische periode in de Noorse geschiedenis maar ook, zei kroonprins Haakon vooraf in een toespraak namens zijn ouders, ,,over eenzaamheid en de het maken van moeilijke keuzes.”
Haakon citeerde zijn overgrootvader die destijds zei: “Er zijn momenten in het leven dat je weet jezelf dat je gelijk hebt – en dat je moet handelen naar deze kennis, zonder alle gevolgen te kennen.” Koning Haakon zei nee tegen de Duitse eis, en vertelde dat ook aan de eigen regering. Hij had er begrip voor als die onder de omstandigheden anders zou besluiten, maar zou zelf dan wel aftreden.
Regering en koninklijke familie gingen in ballingschap, van waaruit de bevrijding van Noorwegen werd geleid. Quisling kwam als zetbaas van de nazi’s aan de macht en diens naam werd wereldwijd synoniem voor landsverrader.
