Koningin ben je niet in je eentje. Hofdames, adviseurs, beveiligers, een chauffeur: allemaal helpen ze Máxima bij haar werk, onderweg of thuis. Samen vormen zij Team Máxima.
Tekst: Rick Evers
Team Máxima
‘s Ochtends tikt een kamerdienaar steevast om 7.30 uur op de slaapkamerdeur, opent de gordijnen en plaatst bijna geruisloos een dienblad met thee op het nachtkastje. Terwijl de koningin naar Radio 4 luistert, laat hij het bad vollopen. De kamenier legt intussen in de naastgelegen kleedkamer de eerste outfit van de dag klaar, waarmee ze Máxima straks zal helpen. ‘Ach, welnee,’ zegt een insider aan het Nederlandse Hof, ‘op Paleis Huis ten Bosch gaat het er zeker niet zo aan toe.’ Het is geen Buckingham Palace. ‘Onze koningin is vooral ook een mens van deze tijd.’ Máxima begint de dag ongetwijfeld in bed met het nieuws op de iPad of telefoon, net als haar man. Natuurlijk heeft ze heel wat personeel, mensen zonder wie ze nauwelijks meer kan. Medewerkers met klinkende functienamen, zoals hofdame, lakei en thesaurier, die tot haar beschikking staan. Maar ook medewerkers van de linnenkamer, een chauffeur en heel wat adviseurs. Er is trouwens een verschil tussen hofpersoneel en hofhouding: die laatste groep is de kern, de leden ervan dragen een speldje met kroontje op hun kleding, wat in mooi Frans chiffre heet.
Lees meer over Máxima
Persoonlijk adviseurs
Willem-Alexander maakte van ‘persoonlijk adviseur’ een nieuwe functie in de hofhouding sinds hij en Máxima koning en koningin werden. Pien Zaaijer kreeg de primeur, maar zij is al sinds 2002 actief aan het Hof. Ze stond Máxima eerst al bij als particulier secretaris, voordat ze persoonlijk adviseur werd. In die hoedanigheid leidde ze samen met de Algemeen Secretaris het cortège (de stoet) van leden van de hofhouding tijdens de inhuldiging van Willem-Alexander. Zaaijer staat bekend om haar no-nonsense aanpak, een frisse wind bij gelegenheden waar de koningin komt en waar iedereen stijf staat van de zenuwen. Met haar nuchtere houding weet ze zowel Máxima de informatie te geven die ze nodig heeft, als de gesprekspartners gerust te stellen. Waar Máxima’s schoonmoeder als koningin vaak in het gezelschap van een hofdame en een adjudant op haar afspraak verscheen, kan het bij Máxima soms heel praktisch met alleen Pien Zaaijer in haar kielzog. Het betreft dan meestal een werkbezoek van het Oranje Fonds, een onderwerp dat Pien op zich heeft genomen. Naast Zaaijer hebben Máxima en Willem-Alexander hulp van twee andere persoonlijk adviseurs: Hassan Outaklla en Jan Snoek.
Hofdames: eventmanagers aan het Hof
Beatrix had nog meer helpende oren en ogen: de hofdames. Van oudsher waren ze ervoor om te entertainen, als een vriendin te zijn, én afkomstig uit de hogere klasse. Adellijke dames. Dat is niet meer per definitie zo, al hebben sommige van de hofdames van Máxima behoorlijk klinkende namen. Annemijn Crince le Roy – van Munster van Heuven, geboren als telg van een patriciërsfamilie, Lieke Gaarlandt – van Voorst van Beest, de intellectuele dame die Máxima vanaf de eerste schreden in het koningshuis al begeleidde (en per 1 mei 20221 haar functie heeft neergelegd) en tot slot Pien van Karnebeek – Tijssen. Zij en haar man (jonkheer mr. Jan Derck van Karnebeek, commercieel directeur van Heineken) lijken ook echt bevriend te zijn met Willem-Alexander en Máxima, zo getuigen foto’s van de koppels tijdens een vakantie in Griekenland. Maar die vriendschap is niet de hoofdzaak van het bestaan als hofdame. Zie ze als eventmanagers, die vanuit het Hof organisaties komen helpen om de grote dag van de komst van de koningin in goede banen te leiden. Dat doen ze samen met een adjudant en beveiliger. Na die minutieuze voorbereiding zijn ze er ook bij tijdens het bezoek zelf, waar ze zich vooral bekommeren om de tijd en de gesprekspartners. Hofdames gaan ook om beurten mee op staatsbezoek. En soms wordt iemand ‘uitgeleend’, om een bezoekende koningin of prinses te begeleiden. Een torenhoog salaris? Nee, hofdame is een erebaantje dat niet op de loonlijst staat. Het is een misverstand dat ook grootmeesteres Bibi, de Gravin van Zuylen van Nijevelt, née den Beer Poortugael onder de verantwoordelijkheid van Máxima valt. Haar eveneens onbetaalde functie houdt in dat ze voornamelijk de diplomatieke contacten onderhoudt voor het Hof, dus zowel voor de koning als de koningin. Daarnaast begeleidt de gravin Máxima soms als hofdame. Alleen de hofdames die met Máxima mee op pad gaan, dragen een chiffre met de ‘M’ van Máxima.
Pien van Karnebeek – Tijssen 
Annemijn Crince le Roy – van Munster van Heuven
Dicht bij Máxima
Als hofdame lijkt Pien van Karnebeek het dichtst bij Máxima te staan. Maar is Arnold Korving, chaufeur sinds jaar en dag, niet veel closer met de koningin? Hij is degene die getuige is van heel wat telefoongesprekken op de achterbank: als Máxima de verhalen van haar dochters aanhoort, bijkletst met vriendinnen en familie, of koninklijke frustraties uit als Máxima’s VN-afspraken niet als gepland blijken te lopen. Dat Máxima hem zeer waardeert, blijkt wel uit het feit dat ze Korving en zijn vrouw uitnodigde voor een galafeest toen ze veertig werd. Fysiek dicht bij de koningin staan ook haar beveiligers, mannen en vrouwen die in dienst zijn bij de politie.
Op en top verzorgd
Heel dichtbij staat ook kamenier Jolanda ten Brinke, die verantwoordelijk is voor de garderobe van Máxima. Niet dat zij daadwerkelijk dagelijks helpt met het aankleden, al doet ze dat wel bij ingewikkelder kledingstukken en bij het bevestigen van een ordelint. Voor diademen, broches en andere juwelen is er assistentie van de specialist juwelenbeheer. Hoewel Máxima meestal zelf haar haar en make-up verzorgt, kan ze tijdens hoogtijdagen rekenen op twee vaste experts: Martina Stanislavova en Elles Nijkamp. Eén van hen reist meestal mee tijdens staatsbezoeken, samen met de kamenier en de valet, de verantwoordelijke voor Willem-Alexanders kleding. Stanislavova heeft haar eigen haar- en make-upsalon in het Haagse Bezuidenhout, Elles Nijkamp wordt ‘de beste visagiste van het land’ genoemd. Dat ze Máxima tot klant mag rekenen zal ze nooit vertellen, maar onze koningin staat in een lijstje prachtige, bekende dames die Nijkamp nóg mooier maakte. Je zou verwachten dat Máxima ook een stylist heeft, die steeds weer met nieuwe kleding klaarstaat en nieuwe ontwerpers ontdekt. Niets is minder waar. Er is ook niet een groot atelier op het paleis dat exclusief voor Máxima werkt om one-of-a-kinds te maken. Nee, Máxima shopt heel graag zelf. Online, wanneer het uitkomt of nodig is, of tijdens haar vakanties, wanneer ze er soms even in haar eentje op uittrekt. Maar ze veegt soms ook de agenda leeg voor een dagje Brussel, om langs te gaan bij Edouard Vermeulen, de couturier van modehuis Natan. Terwijl hij zich soms ontpopt als de stylist van koningin Mathilde, zegt Vermeulen heel duidelijk dat dat voor Máxima niet nodig is. ‘Koningin Máxima weet exact wat ze wél en niet wil.’
Team Verenigde Naties
Een belangrijke steunpilaar voor koningin Máxima is haar particulier secretaris Gabriëlla Sancisi en haar medewerkers. Na jarenlange ervaring bij Buitenlandse Zaken is ze sinds 2014 met name verantwoordelijk voor het werk van Máxima rondom financiële bewustwording, ondernemerschap en alles dat Máxima voor de Verenigde Naties doet op het gebied van inclusieve financiering. (Edit van de redactie: Gabriëlla is inmiddels ambassadeur van Bratislava, het stokje is overgenomen door Xiaoling Wu.) En hoewel ze officieel niet voor Máxima werkt, vormen Máxima en Gabriëlla samen met Marianne Wiltjer al een tijd een sterk team. De zeer toegewijde Wiltjer werkte al jaren voor de Rijksvoorlichtingsdienst voor ze specifiek voor Máxima’s financiële dossier werd gevraagd. Sindsdien neemt ze eigenlijk alle communicatie daarover voor haar rekening. Op het VN-kantoor in New York heeft Máxima nog een team van zeven vaste medewerkers, onder leiding van directeur Eric Dufos. Voor haar eigen spaarbankboekje en de huishoudpot heeft Máxima de Tesaurier van het Hof, Michiel Prent, sinds 2017 financieel adviseur van de Oranjes.
Hulp in de huishouding
Terwijl haar man het land regeert, staat Máxima thuis aan het roer. Het is traditie bij de Oranjes dat de partner van de monarch zich over het huishouden ontfermt. Ze kookt niet zelf, ook niet de dagelijkse kost. Daar is een keukenbrigade voor, die enkele jaren werd geleid door chefkok Willem-Pieter van Dreumel, die voorheen werkzaam was in sterrenrestaurants. Maar Máxima gaat wel over het reilen en zeilen in het huishouden, waarbij ze te maken heeft met de Huismeester van het paleis, Harry Breukelmans, een van de rechterhanden van Hofmaarschalk Sjoert Klein Schiphorst. Breukelmans was eerder de Huismeester van De Eikenhorst en met Klein Schiphorst heeft Máxima al sinds 2008 te maken, toen hij de hotellerie voor de paleizen verruilde. De functie van Hofmaarschalk is misschien nog het best te vergelijken met een hoteldirecteur: alles wat met de service voor de gasten en de bewoners te maken heeft, valt binnen zijn verantwoordelijkheid. De lakeien, kamerdienaren, het keukenpersoneel, de huishoudelijke dienst, medewerkers van de linnenkamer, bloemenkamer en zilverkamer horen bij zijn departement. Het is met name Klein Schiphorst die met Máxima zal overleggen: welk tafellinnen, wat voor soort bloemen en welk historisch tafelzilver komt op tafel voor dat bewuste staatsbanket? En dat op de menu’s meer dan eens Argentijnse steak, en chocolade als dessert, verschijnt, verraadt ook wat van Máxima’s smaak. Zij is degene die de spijskeuze heeft goedgekeurd óf aangepast.
Voor de kinderen
In het privéhuishouden, in de Wassenaarse Vleugel van Paleis Huis ten Bosch, krijgt Máxima hulp van twee onmisbare dames. Eveline van den Bent, vroeger kindermeisje van de drie prinsessen, mag zich sinds de inhuldiging ‘Persoonlijk Assistent van Hunne Majesteiten de Koning en de Koningin’ noemen. Ze houdt zich daarnaast nog steeds met de kinderen bezig, het meest zichtbaar als ze in Lech de prinsessen helpt met hun ski’s of tijdens Koningsdag, als ze als een soort hofdame en vertrouwelinge van de drie A’s achter de jonge garde aanloopt. Ook thuis is ze een aanspreekpunt, samen met Paz Rodriguez Hunter, de Argentijnse nanny die vanuit Buenos Aires naar Den Haag verhuisde.
Team Van Oranje
En Willem-Alexander? Natuurlijk hoort hij ook bij Team Máxima. ‘Ze is ook een maatje, een sparringpartner’, zegt de koning. ‘Ze is kritisch, maar ook zorgzaam. En ook vergevingsgezind als ik nukkig ben. Ze is gewoon een heel bijzondere vrouw, ik heb veel geluk gehad om haar te mogen ontmoeten. En een nog groter geluk dat zij haar leven met mij wilde delen.’
Meer Máxima
Van de makers van Vorsten: Máxima. Een extra dik (180 pagina’s!) tijdschrift over alles wat u wilt weten over onze koningin. Van haar kledingkast tot haar juwelen, en van haar koninklijke BFF’s tot haar relatie met haar dochters. En nog heel veel meer!
