WASSENAAR – De rapportcijfers die deze week binnenkomen van koning Willem-Alexander, zijn stuk voor stuk aan de hoge kant. Voor ijver, inzet, menselijkheid en betrokkenheid scoort hij boven de 8, zo blijkt uit de peilingen die traditiegetrouw in de aanloop naar Koningsdag worden gehouden. Dit jaar hebben die enquêtes een extra dimensie, omdat ze ook kijken naar het eerste jaar van het koningschap van Willem-Alexander.
Tevredenheid alom, zo luidt de conclusie. Ook koningin Máxima krijgt waardering en lof. Zij is nog steeds het populairste lid van het Koninklijk Huis, terwijl haar man zijn ster zag stijgen. De koning wordt toegankelijk gevonden, benaderbaar, of zoals iemand het verwoordde, aaibaar. Veel meer dan zijn moeder Beatrix, die in het verleden wat minder vaak een ‘bad in de menigte’ nam.
Populariteit was dan ook niet iets waar koningin Beatrix naar streefde. Bij verschillende gelegenheden wees ze op het gevaar daarvan. Het is vluchtig, en in dat opzicht ook gevaarlijk. Een politicus kan met een waardering van 84 procent verkiezingen winnen, maar een koning(in) die decennia mee moet, kan alleen maar aan aantrekkelijkheid verliezen. Hij of zij hoeft daar eigenlijk niets voor te doen, zoals de afgelopen 33 jaar bleek uit de schommelende cijfers voor Beatrix en voorheen ook voor prins Willem-Alexander.
Breed draagvlak
De koning kan tevreden zijn met de goodwill die hij in het land krijgt, maar hij moet er wel rekening mee houden dat het gedurende een periode van tien of twintig jaar vrijwel onmogelijk is om zo’n breed draagvlak te behouden. Dat kan hij bijvoorbeeld zien bij de Zweedse koning Carl XVI Gustaf, die begin deze maand nog in Amsterdam op bezoek kwam.
Willem-Alexander zei diens veertigjarige regeringstijd als voorbeeld te nemen. De Zweden vinden volgens veel peilingen echter dat Carl Gustaf (die 68 jaar wordt op 30 april) maar eens plaats moet maken voor zijn oudste dochter kroonprinses Victoria. Niet eens zozeer omdat hij de laatste jaren in zijn privéleven wat steken heeft laten vallen, maar omdat een jong gezin op de troon zoveel leuker oogt.
Carl Gustaf kan op zijn beurt lering trekken uit de wisselende curves van populariteit van de Windsors in Groot-Brittannië. Het Britse koningshuis kan mede door baby prins George geen kwaad meer doen, maar amper 17 jaar geleden – toen Diana verongelukte – werden de doodsberichten al opgeschreven. Het is een les die het Nederlandse koningspaar ook ter harte zal nemen. De goede cijfers van nu zijn mooi meegenomen, maar daarna kan het alleen maar minder worden. Ook dat hoort bij het ambt.
