Het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Zuid-Afrika, en daarbij het belichten van de brede relatie tussen de landen en luisteren naar het gedeelde verleden, vormt een belangrijke basis om “samen verder te gaan” richting de toekomst. Dat zei Joanne Doornewaard, sinds enkele maanden ambassadeur in Zuid-Afrika, tegen het ANP. “Juist het feit dat een staatshoofd wil komen luisteren en leren, wordt hier heel erg gewaardeerd”, zegt Doornewaard. “En dat het dan ook nog om de Nederlandse koning gaat, is heel speciaal.”
Het koningspaar is van woensdag tot en met vrijdag in Pretoria en Kaapstad. Als ambassadeur vervult Doornewaard “een soort brugfunctie”, zo omschrijft ze het zelf. Ze luistert naar de wensen van beide landen, kijkt hoe de relatie het best in beeld gebracht kan worden tijdens het programma en houdt zich bezig met logistieke zaken. Samen met het ambassadeteam kwam het programma van het paar tot stand. Onder meer het Apartheid Museum, gesprekken over waterbeheer, het milieu en geweld tegen vrouwen, het Slave Lodge Museum en de township Lanka staan op de planning.
Het staatsbezoek aan Zuid-Afrika sluit goed aan bij het thema waar koning Willem-Alexander zich de afgelopen tijd veel mee bezig heeft gehouden: de rol van Nederland in het slavernijverleden. Dat begon in Zuid-Afrika met de komst van de VOC en de Nederlandse koopman Jan van Riebeeck, die er in 1652 een verversingspost opzette. Hij haalde tot slaaf gemaakte mensen uit het huidige Madagascar, Angola en Indonesië naar Zuid-Afrika. Duizenden van hen werden gedood. De koning besteedde de afgelopen tijd veel aandacht aan het onderwerp: tijdens een reis naar het Caribisch deel van Nederland, door het maken van excuses en door het uit gebruik halen van de omstreden gouden koets. Ook liet hij een onderzoek instellen naar de rol van de Oranjes in het slavernijverleden.
Kennismissies
Voor Doornewaard en haar collega’s gaat het werk verder wanneer het koningspaar en de bijbehorende delegatie weer terug naar huis gaan. Tegelijkertijd zijn er namelijk kennismissies gaande met de demissionaire ministers Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) en Piet Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). “Aan de hand van die gedeelde kennis en de gesprekken met ministers kunnen we verder werken aan het verbreden en verdiepen van de relatie tussen Nederland en Zuid-Afrika”, zegt ze.
Voorlopig is het bezoek van de Nederlandse koning en koningin echter nog niet het gesprek van de dag in het land, want het nationale rugbyteam bereikte zondagavond de halve finale van het wereldkampioenschap. “Dat is nu echt nog even onderwerp van gesprek”, zegt Doornewaard lachend. “Maar op het moment dat de koning en koningin hier zijn, zal het zeker in het nieuws zijn en aandacht krijgen.”
