Koning Willem-Alexander heeft donderdag op het eiland Sumatra zijn staatsbezoek aan Indonesië afgesloten. Het bezoek is deels overschaduwd door een “verschrikkelijk ongeluk” zoals de koning het noemde op de Sebangau-rivier in Kalimantan aan de vooravond van het bezoek.
Daar werd het voor donderdag geplande uitstapje van het koningspaar naar het Sebangau National Park voorbereid. Vanwege het ongeval, waarbij zeven mensen het leven verloren, werd het bezoek in overleg met Indonesië met een dag bekort. “Helaas”, zei Willem-Alexander tijdens de afsluitende ontmoeting met de meegereisde media. Hij hoopte het nu overgeslagen deel van het programma in de toekomst nog eens te kunnen inhalen.
Het staatsbezoek stond in het teken van de door de koning aan Indonesië aangeboden “spijt en excuses” voor de geweldsontsporingen tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd. Volgens minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) was daarmee in feite niets nieuws gezegd omdat twee van zijn voorgangers ook al eens excuses hadden aangeboden en ook Willem-Alexander benadrukte met zijn woorden slechts de eerdere lijn van de regering te hebben voortgezet.
Pijn, teleurstelling en woede
Hij besefte dat zijn woorden ook pijn, teleurstelling en woede hadden veroorzaakt, ook bij de veteranen en Indische Nederlanders. Voor hen had hij respect, zei de koning die de aanstaande viering van de 75-jarige onafhankelijkheid en het staatsbezoek een “mooi moment” vond om de excuses uit te spreken. De Indonesische president Joko Widodo had non-verbaal duidelijk gemaakt heel erg in zijn nopjes te zijn, merkte de koning tijdens het uitspreken van zijn verklaring in Istana Bogor, het presidentieel paleis in Bogor.
Het zeer zorgvuldig voorbereide staatsbezoek, waar het koningspaar naar eigen zeggen “heel erg naar had uitgekeken” kende dan ook niets van de pesterijen en misverstanden die het bezoek van koningin Beatrix in 1995 tot een nachtmerrie maakten. En naast de verbetering van de relatie verwachtte de gelijktijdig georganiseerde economische missie 1,2 miljard euro aan contracten binnen te halen.
Het volgende staatsbezoek staat ook in een bijzondere historische context. Begin juni gaat het koningspaar drie dagen naar buurland Duitsland, 75 jaar na het einde van Tweede Wereldoorlog en dertig jaar na de Duitse hereniging.
