Koning Willem-Alexander heeft dinsdagmiddag in het Koninklijk Paleis Amsterdam de Erasmusprijs uitgereikt. In het bijzijn van koningin Máxima en prinses Beatrix overhandigde Willem-Alexander de onderscheiding aan de Amerikaanse journaliste Barbara Ehrenreich.
De prestigieuze onderscheiding, die gepaard gaat met een bedrag van 150.000 euro, wordt jaarlijks toegekend aan een persoon of instelling die een grote bijdrage heeft geleverd op het terrein van de geesteswetenschappen, de sociale wetenschappen of de kunsten.
Ehrenreich (77) brak internationaal door met haar boek ‘Nickel and Dimed: On (Not) Getting By in America’ in 2001. Daarin schreef ze hoe het was om te leven van het salaris voor ongeschoold werk. De bedrieglijkheid of mythe van de Amerikaanse droom is een veelvuldig terugkerend thema bij de publiciste.
Geschiedenis
In zijn toespraak ging Willem-Alexander in op de geschiedenis van de Eramsusprijs. “Vandaag vieren we ook dat deze prijs zestig jaar bestaat”, bracht de koning in herinnering.”Het was mijn grootvader die aan de basis stond van de Erasmusprijs, samen met enkele andere enthousiaste initiatiefnemers. Tot zijn overlijden in 2004 was hij de regent.”
“In de beginjaren had de Erasmusprijs vooral een Europese invalshoek. In latere jaren is die doelstelling steeds wat verder verbreed. Nu gaat het om een persoon of instelling die een buitengewone bijdrage heeft geleverd op het gebied van de geesteswetenschappen, sociale wetenschappen en de kunsten, in Europa en daarbuiten. Al bij de allereerste toekenning in 1958 was duidelijk dat deze prijs zich niets aantrok van heersende conventies. De eerste Erasmusprijs ging namelijk niet naar een persoon of instelling, maar naar het Oostenrijkse volk. Oud-laureaten zijn ieder jaar welkom, maar we zijn wel een beetje opgelucht dat deze standing invitation in Oostenrijk kennelijk niet algemeen bekend is”, grapte de koning.
Herinneringen
“In de loop van zestig jaar zijn vele indrukwekkende mensen en instellingen geëerd. Ik koester de herinneringen aan de laureaten die ik heb mogen ontmoeten. Zoals Ian Buruma, bij de vijftigste verjaardag van de Erasmusprijs. Het thema van het jubileumjaar toen was ‘de nieuwe kosmopoliet’… Dat was tien jaar geleden…Of Benjamin Ferencz, de drijvende kracht achter de oprichting van het Internationaal Strafhof. José Antonio Abreu, die kinderen uit de sloppenwijken van Venezuela in contact bracht met klassieke muziek. De jonge vertegenwoordigers van de Wikipedia-community, die kennis voor iedereen bereikbaar hebben gemaakt. En Antonia Byatt met haar warme pleidooi voor de verbeelding. De geschiedenis van deze prijs gaat verder terug dan mijn eigen geschiedenis. Maar wat had ik graag ook de vroegere laureaten ontmoet…Robert Schuman… Oskar Kokoschka… Martin Buber… Charles Chaplin…”
