Op 7 december viert prinses Amalia haar 19e verjaardag! In de nieuwe Vorsten die vanaf 15 december in winkel ligt, kijken we terug op Amalia’s eerste jaar als volwassen prinses. Dit is dus een exclusief voorproefje van Vorsten nummer 1 2023. Abonnee worden? Bekijk dan deze mooie tijdelijke Amalia-aanbieding.
Door: Karlijn Hoftijzer
18 jaar worden weegt voor prinses Amalia net wat zwaarder dan voor haar leeftijdsgenoten: vanaf dat moment telt ze als volwassene mee in het familiebedrijf dat het Koninklijk Huis heet. Nieuw verworven vrijheden wil ze gebruiken ‘om dingen te doen die ik over twintig jaar misschien niet meer kan doen.’ Maar haar eerste jaar als ‘volwassene’ loopt anders dan gedacht.
Ze hoopt op een dag een goede koningin te worden. Maar die dag wil ze nog even voor zich uitschuiven, verzoekt Amalia haar vader vriendelijk doch dringend als ze een dag na haar 18de verjaardag haar eerste toespraak geeft voor de Raad van State. Een bijzonder trotse en emotionele Willem-Alexander en Máxima begeleiden hun ineens niet meer zo kleine meisje in haar eerste stap naar koninklijke volwassenheid. Amalia is zichtbaar zenuwachtig als ze de pers na haar intrede te woord staat. Vragen zijn van tevoren ingediend, dus ze heeft zich kunnen voorbereiden. Maar toch: Amalia is een perfectionist en wil het nou eenmaal goed doen. ‘Een spannende dag’, noemt ze het dan ook. Voor haar ligt het jaar 2022, waarin ze nog meer eerste keren zal beleven. Een nieuwe fase die anders is dan haar leeftijdsgenoten, erkent ze. ‘Het is heel raar. Ik ben niet veranderd maar ineens mag ik allerlei dingen. Voor mij heeft het een enorme betekenis natuurlijk.’ Ze relativeert het makkelijk: ‘Maar dat wisten we achttien jaar al.’
Oefenen op het gammele trapje
Voorbereiden op dit soort momenten gaat zoals het gaat, stapje voor stapje. Amalia haalt nonchalant haar schouders op als haar later in de zomer gevraagd wordt of ze haar nieuwe publieke optredens met spanning tegemoetziet. Ze maakt zich er met een grapje van af: het is nog even oefenen op het gammele trapje van de Glazen Koets, bekent ze. Toch laat ze zien van een gedegen voorbereiding te zijn: op een zondagochtend in juni rijdt ze zelf te paard mee tijdens een oefening voor haar eerste Prinsjesdag. In juni staat ze na de jaarlijkse zomerfotosessie voor het eerst tussen haar ouders bij het persgesprek terwijl haar zusjes mogen afzwaaien. Het merendeel van de vragen is dan ook voor haar. Ze kijkt terug op haar tussenjaar waarbij ze onder andere stageliep bij het Oranjefonds. ‘Ik heb enorm veel geleerd, enorm veel mensen ontmoet en die ervaringen neem ik mee naar de toekomst. En die leveren ook een enorme persoonlijke groei op.’ Eigenlijk wilde ze vooral niet de boeken in duiken, maar dat lukte niet helemaal: ze moest studeren voor het theorie-examen voor haar rijbewijs (dat ze haalde) en ze behaalde haar jachtakte ter voorbereiding van het latere beheer van kroondomein Het Loo. Ze moest ook een pittige toelating doen voor haar studie PPLE (Politics, Psychology, Law and Economics) aan de Universiteit van Amsterdam. De focus ligt voor de komende tijd volledig op studeren. Eventuele werkbezoeken of aanhaken bij een staatsbezoek volgen pas als Amalia zich thuisvoelt in haar nieuwe stad Amsterdam, benadrukt Willem-Alexander. ‘Vooral studeren nu en daar veel vrienden maken en veel ervaringen opdoen’, vat Amalia het samen.
Eindelijk een zomerfeest
Tussen de voorbereidingen voor haar studie door viert ze een zomerfeest op Paleis Huis ten Bosch om haar 18de verjaardag van december dunnetjes over te doen. Vanwege de coronamaatregelen kon Amalia toen niet zo groots uitpakken als ze wel gewenst had, hoewel ze toch stiekem wat meer mensen over de vloer had dan de richtlijnen adviseerden, wat het koningspaar op kritiek kwam te staan. Maar de voornaamste reden: ‘Ze heeft eigenlijk vanaf haar tiende altijd gezegd: als ik achttien word, wil ik voor het eerst een feest in de zomer geven’, vertelt Willem-Alexander aan het eind van het staatsbezoek in Oostenrijk, eind juni. ‘Ze had het zo gehad met twee dagen na Sinterklaas jarig zijn.’ In het eerste weekend van juli komen vrienden en familie massaal naar Huis ten Bosch, maar over details van het feest blijven de Oranjes – en bevriend koninklijke families – zo gesloten als een oester. Het feest wordt bestempeld als een privé-aangelegenheid. Of het feest net zo groots wordt als dat van collega-kroonprinses Ingrid Alexandra, waar Amalia halverwege juni haar eerste diadeem draagt, zegt ze van tevoren: ‘Nee hoor, veel relaxter.’
Geen lid van het corps
Na een ogenschijnlijk zorgeloze zomer lopen de zaken voor Amalia helaas toch wat anders dan gehoopt. Eerst dient zich de kwestie studentenvereniging aan. De beruchte ontgroening hoort daar nou eenmaal bij, zei Amalia eerder nog nonchalant en hoopvol. Dan blijken een aantal prominente mannelijke leden van Amalia’s beoogde studentencorps A.S.C./A.V.S.V. zeer vrouwonvriendelijke uitspraken te hebben gedaan op een lustrumfeest. Nederland reageert verontwaardigd op dit ongekende staaltje seksisme en de vraag rijst of prinses Amalia zich nog wel naar eer en geweten bij deze club kan voegen. De vereniging neemt maatregelen en start een onderzoek, maar voor Amalia’s lidmaatschap mag het niet meer baten. In augustus laat de Rijksvoorlichtingsdienst weten dat Amalia in 2022 geen lid wordt van het corps. Ze is daarmee de eerste troonopvolger sinds Juliana die (nog) geen lid is van een corps. Of dat een zelf genomen besluit is vanwege de gebeurtenissen of omdat ze is uitgeloot, blijft in het midden. Het lidmaatschap is een privékwestie waar geen uitspraken over worden gedaan.
Voor het eerst in de collegebanken
Amalia’s eerste studiedag breekt aan op 5 september en net als bij de voorgaande troonopvolgers deelt ze dit moment met de Nederlandse pers. Locatie is de plek van haar eerste hoorcollege, niet de stoep van haar studentenhuis aan de Amsterdamse Singel. Met haar tas om haar schouder en de panden van haar witte jas beschermend voor zich loopt ze haar studie tegemoet. Ze oogt wat eenzaam en nerveus, zo in haar eentje voor de massaal aanwezige media. Dat klinkt niet zo gek: welke kersverse eerstejaars wil er nou met zoveel aandacht in de collegebanken schuiven tussen leeftijdsgenoten? Later blijkt echter dat er nog meer meespeelt: op dat moment is de beveiliging rondom de prinses al verhoogd vanwege ernstige bedreigingen uit het criminele circuit. Enkele dagen na haar eerste studiedag publiceert de Telegraaf dat ‘mocro-maffia’ kopstuk Ridouan T. in communicatie zinspeelt op een aanslag of ontvoering van Amalia of premier Mark Rutte. Nederland reageert verontwaardigd. Met deze kennis dient Amalia’s eerste Prinsjesdag zich enkele dagen later aan, waar ze als een professional het eerder gevreesde trapje van de Glazen Koets pakt. Keurig doorstaat ze haar vuurdoop in een lange japon, met een hoedje uit moeders kast. Op het balkon van Paleis Noordeinde zwaait ze voor het eerst naar de Oranjefans, met in haar achterhoofd wetende dat er extra beveiliging op de been is.
Aan huis gekluisterd
Halverwege oktober vertelt Máxima tijdens het staatsbezoek aan Zweden wat de gevolgen van de bedreigingen nou écht zijn voor Amalia. ‘Ze is het huis niet uit. Dat betekent dat ze niet in Amsterdam woont, dat zij ook niet echt naar buiten kan. De consequenties zijn heel moeilijk voor haar. Het is voor haar geen studentenleven zoals anderen dat hebben.’ Nederlandse politici reageren vol afgrijzen. Premier Mark Rutte noemt het ‘natuurlijk vreselijk nieuws en ook heel heftig, in de eerste plaats voor haar zelf.’ Ook minister Yeşilgöz van Justitie en Veiligheid reageert vol afschuw. ‘Maar ik garandeer dat onze veiligheidsdiensten dag en nacht keihard werken om haar veiligheid te waarborgen.’ Ook het Nederlandse volk, waaronder de meest hard vochtige republikeinen, spreekt steun uit naar Amalia. Het doet haar goed, vertelt Máxima als ze begin november tijdens een staatsbezoek aan Griekenland een update over Amalia’s situatie geeft. Die is onveranderd, maar het feit dat iedereen weet wat er speelt, zorgt ervoor dat Amalia begrip voelt voor haar situatie.
Praten, praten, praten
Het eerste weekend van november verschijnt Amalia voor het eerst weer in het openbaar tijdens een fotosessie met het hele gezin in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Gelegenheid tot het stellen van vragen is er niet. Amalia oogt – als een ware professional – niet meer gespannen dan normaal, maar legt op een gegeven moment wel haar hoofd op de schouder van haar moeder. Letterlijk en figuurlijk kan ze nu nog niet zonder de steun van haar ouders. Er zal ongetwijfeld thuis veel gesproken worden over wat deze ongewone en ingrijpende situatie doet met de gemoedstoestand van een tiener die niets liever wil dan de wereld verkennen in dezelfde vaart als haar leeftijdsgenoten. ‘Praten, praten, praten’ is regelmatig Máxima’s advies als ze met Nederlandse jongeren spreekt over mentale gezondheid. Al eerder maakte zij, maar ook Amalia, er geen geheim van dat ze zelf ook de hulp van professionals inschakelen om hun gevoelens op een rijtje te zetten. Ze zullen dan vast tot de conclusie komen dat de vliegende start die Amalia’s 18de jaar moest zijn – in elk geval op privégebied – toch een valse start is gebleken. Vooruitkijkend op het nieuwe jaar zal Amalia zich met hulp van haar ouders kunnen voorbereiden op haar kennismakingsreis naar het Caribisch deel van het Nederlandse koninkrijk waar ze twee weken voor uit zal trekken. Verder zal het leven van Amalia zich nog vooral op het paleis afspelen. Maar laten we voor één keer hopen dat de actualiteit deze Vorsten inhaalt. En dat de situatie voor de prinses snel zodanig verandert dat ze gewoon die leuke dingen kan doen die ze over twintig jaar dus misschien niet meer kan doen.
19 jaar in foto’s
Van lekker bolle baby naar een stijlvolle jonge vrouw. Dit zijn de leukste foto’s van prinses Amalia.
