Dat koning Willem-Alexander dinsdag bij het staatsbezoek aan Indonesië excuses heeft aangeboden voor het Nederlandse geweld bij de onafhankelijkheidsstrijd, is niet bij iedereen in goede aarde gevallen. De Federatie Indische Nederlanders (FIN) is erdoor “onaangenaam verrast en diep getroffen”. Excuses zijn ongepast, omdat het voorbij gaat aan het leed van (Indische) Nederlanders tussen 1945 en 1949 door de terreur van Indonesische kant, aldus de FIN.
De federatie vindt het zeer bedenkelijk dat de koning onderdeel is geworden van een zeer beladen onderwerp. Ze wijst erop dat dit bij slachtoffers en nabestaanden zeer gevoelig ligt. “Onze ouders zouden zich omdraaien in hun graf bij het horen van het nieuws, een groep die de Indonesische slachtpartijen maar ternauwernood wist te overleven. Helaas laat de Nederlandse regering deze groep opnieuw in de kou staan.”
Oud-minister van Buitenlandse Zaken Ben Bot noemt de excuses dinsdag in het NOS Radio 1 Journaal een “mooi en koninklijk gebaar”. Bot zegt daarnaast dat het belangrijk is dat er gevolgen aan de excuses worden verbonden. “Dit bezoek aan Indonesië was bedoeld om opnieuw een stap te zetten naar een versterkte samenwerking. Ik ben nieuwsgierig wat de Indonesische reactie zal zijn en of dit leidt tot verdere versterking van de band of dat het leidt tot verlegenheid aan de andere kant.”
Lang voelbaar
De koning maakte zijn excuses in het bijzijn van de Indonesische president bij de start van het staatsbezoek. “In de jaren direct na de Proklamasi volgde een pijnlijke scheiding die aan velen het leven heeft gekost. Voor de geweldontsporing aan Nederlandse zijde in die jaren wil ik hier nu, in navolging van eerdere uitspraken van mijn regering, mijn spijt uitspreken en excuses overbrengen. Dit doe ik in het volle besef dat de pijn en het verdriet van de getroffen families generaties lang voelbaar blijven”, zo sprak hij.
“Meneer de president op 17 augustus is het 75 jaar geleden dat Indonesië met de Proklamasi zijn plek claimde tussen de onafhankelijke en vrije staten. De Nederlandse regering heeft dit gegeven vijftien jaar geleden nadrukkelijk aanvaard in politieke en morele zin. Wij feliciteren de bevolking van Indonesië van harte met de viering van 75 jaar onafhankelijkheid.” De Indonesische president Widodo reageerde: “Het verleden kunnen we niet veranderen, maar we kunnen er wel van leren”.
