AMSTERDAM – Artiesten, kunstenaars, sporters, wetenschappers, politici, militairen en vele vrijwilligers hebben er ooit een opgespeld gekregen: een lintje. De koninklijke onderscheidingen bestaan inmiddels tweehonderd jaar. Met een symposium maandagmiddag in het Nationaal Militair Museum in Soest wordt stilgestaan bij het jubilerende decoratiestelsel.
Ook koning Willem-Alexander is hierbij, als ‘Grootmeester van de Nederlandse ridderorden’. Zijn voorvader koning Willem I stond twee eeuwen geleden aan de basis van de jaarlijkse lintjesregen. Het fenomeen onderscheidingen bestond toen echter al langer.
De zogenoemde Doggersbankmedaille was de eerste Nederlandse onderscheiding die aan een lint werd gedragen. Deze draagmedaille werd op voorstel van stadhouder prins Willem V toegekend naar aanleiding van de Slag bij de Doggersbank op 5 augustus 1781. De onderscheiding ging naar matrozen en officieren die meededen aan deze zeeslag tegen Engeland.
Schouderklopje
Koning Lodewijk Napoleon besloot in 1806 de ‘Orde van de Unie’ in te stellen. Dat wordt beschouwd als de eerste officiële ridderorde. Na het verslaan van Napoleon stelde de nieuwe koning Willem I in 1815 de Militaire Willems-Orde (voor dapperheid) en de Orde van de Nederlandse Leeuw in. Het waren beloningen voor opmerkelijke verdiensten, en stonden los van de adelstand.
In 1892 kwam daar de derde Nederlandse ridderorde bij: de Orde van Oranje-Nassau. Deze was vooral bedoeld om mensen uit lagere klassen een koninklijk schouderklopje te kunnen geven. In het stelsel sloop echter een automatisme. Zo kregen veel functionarissen na een dienstverband van veertig jaar automatisch een lintje.
Vrijwilligers
In 1994 is het decoratiestelsel grondig herzien, en werd het losgekoppeld van maatschappelijke status en gewerkte jaren. Lintjes werden voortaan verdeeld over alle lagen van de bevolking. Sinds die tijd is het aantal decoraties langzaam gestegen. Er worden nu zo’n 5000 lintjes per jaar opgespeld. De meeste mensen, vooral vrijwilligers, worden onderscheiden als Lid in de Orde van Oranje-Nassau.
