Hardwerkend, relatief schandaalvrij en ook nog eens gewoon gelukkig getrouwd. Vergeleken met zijn familieleden is prins Edward eigenlijk een tikje saai. Maar saai, dat is precies wat oudere broer koning Charles van zijn familie nodig heeft. Ze moesten even op stoom komen, maar hij en zijn vrouw Sophie zijn inmiddels twee van de betrouwbaarste medewerkers van The Firm.
Tekst: Karlijn Hoftijzer. Dit verhaal verscheen eerder in Vorsten 3 2024.
De perfecte echtgenote
Het is wonderbaarlijk genoeg een bijzondere prestatie… Van de vier kinderen van koningin Elizabeth is prins Edward de enige die nooit is gescheiden. In 1999 trouwt hij met Sophie Rhys-Jones, op een moment dat Charles, Anne en Andrew hun scheiding rond hebben. Anne is inmiddels opnieuw getrouwd – met Timothy Laurence – en Charles is bezig de weg vrij te maken voor een huwelijk met Camilla. Wat meespeelt in deze situatie is dat Edward het nakomertje is, hij scheelt maar liefst vijftien jaar met oudste broer Charles en vier jaar met Andrew, de broer boven hem. Dat de twee 24 jaar later nog steeds schijnbaar gelukkig getrouwd zijn, is mede te danken aan de geschiktheid van Sophie voor haar rol. Zij gedijt prima in het koninklijke wereldje, in tegenstelling tot haar ‘schoonzussen’ Diana en Sarah. Dat er op haar een stuk minder mediadruk ligt als echtgenote van het nakomertje speelt ongetwijfeld mee, maar Sophies nuchtere karakter past ook gewoon goed bij haar schoonfamilie. Een van haar grootste fans binnen de familie blijkt de Queen herself, wat ervoor zorgt dat ze al snel geaccepteerd wordt. In het bijzonder na het overlijden van prins Philip zoeken Edwards vrouw en moeder elkaar veel op en wordt hun band bijzonder hecht.
Sophies carrièreslippertje
Helemaal zonder hobbels is Sophies koninklijke carrière echter niet. In 2001, wanneer ze haar pr-bedrijf nog runt, is ze het lijdend voorwerp in een mediaschandaal. Journalisten doen zich voor als potentiële klanten en nemen hun gesprek met haar stiekem op. Zo leggen ze haar kritiek op premier Tony Blair (royals horen zich niet met politiek te bemoeien) en uitspraken over de koninklijke familie vast. Dat Sophie uit de school klapt over haar koninklijke contacten is misschien niet fraai, maar Buckingham Palace neemt het voor haar op en uit kritiek op de werkwijze van de journalisten. Het verhaal loopt met een sisser af, maar een jaar later stopt Sophie met haar onderneming om fulltime voor The Firm aan de slag te gaan. Inmiddels vertegenwoordigt ze, samen met Edward, koning Charles en daarvoor koningin Elizabeth zeer regelmatig in binnen- en buitenland.
Toch maar een koninklijke baan
Dat ook Edward in 2002 met zijn onderneming stopt, verbaast weinigen. Sinds 1993 heeft de prins een productiebedrijf voor televisie en theater, Ardent Productions. Hij maakt een prima ontvangen documentaire over zijn roemruchte oudoom Edward die de troon opgaf voor grote liefde Wallis Simpson, maar verder heeft het bedrijf matig succes. Voor ‘het wereldje’ is zijn bedrijf een lachertje, en eigenlijk is er vooral verbazing dat het zo’n negen jaar bestaat. Edward heeft als kind al een grote interesse in theater en televisie, en na zijn studie geschiedenis heeft hij meerdere baantjes in de productiewereld voordat hij besluit eigen baas te worden om het werk beter te kunnen combineren met zijn koninklijke taken. Dat Edward niet over het noodzakelijke (creatieve) inzicht beschikt om succesvol te zijn, had in de jaren 80 eigenlijk al duidelijk moeten zijn. In 1987 krijgt hij zijn familieleden zover om mee te doen met It’s a knock out, een bekende spelshow die voor de gelegenheid A royal knock-out heet. Onder anderen prinses Anne en schoonzus Sarah Ferguson strijden, gekleed in middeleeuws aandoende jurken, tegen andere celebrity’s. Het programma wordt algemeen gezien als een aanfluiting, maar Edward vindt het een ongekend succes. Een teken aan de wand.
Ontmoeting in beeld
Vastgelegd op beeld: de eerste ontmoeting van Elizabeth en
Philip, Grace en Rainier en andere royals.
Family man
Samen met Sophie heeft Edward twee kinderen, lady Louise en James, Graaf van Wessex. Beiden hebben ze de achternaam Mountbatten-Windsor, zoals veel (achter)kleinkinderen van Elizabeth die gebruiken. James is 16 jaar en staat boven zijn oudere zus Louise (20) in de lijn van troonsopvolging omdat pas in 2011, na hun geboorte, bepaald werd dat mannelijke familieleden hun oudere zussen niet meer zouden passeren. Broer en zus hebben de titels Koninklijke Hoogheid maar die worden door hun ouders bewust niet gebruikt: ‘We voeden ze op met het idee dat ze zeer waarschijnlijk moeten werken voor hun geld’, zegt Sophie daarover in 2020. ‘Daarom gebruiken we de titels niet. Ze hebben ze en mogen ze gebruiken als ze achttien worden, maar dat is zeer onwaarschijnlijk.’ James en Louise zijn na hun vader respectievelijk 15de en 16de in de lijn van troonsopvolging, dus dat betekent in de praktijk dat ze lekker hun niet-koninklijke gang kunnen gaan. Ze vergezellen hun ouders soms tijdens een officieel uitstapje en ze gaan mee op publieke familiebijeenkomsten, zoals de traditionele kerstdienst in Sandringham. Louise studeert Engels aan de St Andrews University, waar prins William Catherine leerde kennen. In haar vrije tijd is ze dol op paarden mennen, een liefde die ze deelde met grootvader Philip. James gaat naar school in de buurt van Bagshot Park in Surrey waar het gezin woont.
Back-up in geval van nood
Al jaren zijn Edward en Sophie een stabiel, schandaalvrij en bescheiden echtpaar. Wellicht een tikkeltje saai, maar saai is precies wat koning Charles nu nodig heeft. Er is immers wat mankracht voor The Firm verloren gegaan. Zijn broer Andrew is sinds de affaire-Epstein op non-actief gezet en gestript van zijn militaire titels en beschermheerschappen. Edwards neef Harry is zelf afgezwaaid en naar de Verenigde Staten vertrokken. Familieleden die meters maken, zoals ook zus Anne dat doet, zijn dan ook zeer welkom. Charles neemt het werk van zijn jongste broer in ieder geval serieus. Eind 2022 is Edward door hem benoemd tot Counsellor of State, wat betekent dat hij voor de koning kan invallen bij officiële gelegenheden wanneer hij niet beschikbaar is vanwege bijvoorbeeld een buitenlands bezoek of ziekte.
Verantwoordelijkheid erbij
In 2023 wordt prins Edward geëerd met nog een mooi gebaar van zijn broer. Na het overlijden van prins Philip in 2021 was diens titel Hertog van Edinburgh automatisch overgenomen door zijn oudste zoon Charles. Wanneer in 2022 koningin Elizabeth overlijdt, kan Charles – als nieuwe koning – niet langer die titel dragen. Bij zijn huwelijk in 1999 heeft Edward de titel Graaf van Wessex van zijn moeder gekregen, maar dan al zegt Philip dat hij graag ziet dat Edward ooit Hertog van Edinburgh wordt. En daar geeft Charles, al die jaren later, gehoor aan. Enkele dagen na zijn kroning besluit Charles de titel van de plank te halen en toe te kennen aan zijn jongste broer. Edward noemt zijn nieuwe titel ‘bitterzoet’ omdat het hem confronteert met het feit dat zijn ouders er allebei niet meer zijn. Met de titel komt ook de verantwoordelijkheid voor de nalatenschap van Philip, zijn Duke of Edinburgh Award Foundation. Deze stichting – waarvoor Edward en Sophie zich al langer inzetten – geeft jongeren in meer dan 140 landen de kans om hun talenten te ontplooien en uitdagingen aan te gaan. Edward en Sophie doen hun best om waar mogelijk de gaten die Andrew, Harry en Philip hebben achtergelaten te vullen. In de laatste levensjaren van Elizabeth vergezelde Sophie haar schoonmoeder al vaker bij werkbezoeken. Al die extra taken komen op de goedgevulde agenda die het echtpaar al jaren heeft. Ze hebben er nooit veel ruchtbaarheid aan gegeven, maar door de vele ‘mutaties’ binnen het familiebedrijf zijn Edward en Sophie meer in de spotlights komen te staan. Sophie verwoordt hoe Edward en zij erin staan: ‘Het is logisch dat de media op zoek gaan naar mensen om dat zogenaamde gat te vullen. Maar weet je, we doen dit al een hele tijd. Als mensen meer aandacht gaan besteden aan wat we doen, dan is dat geweldig, want dat betekent iets goeds voor onze organisaties en het werk dat we proberen te doen. We ploeteren voort, hopelijk op een goede manier.’
Lees ook: achter de geraniums of niet?
