Koningin Elizabeth beschikt over een sprankelend gevoel voor humor. Van het nadoen van politici tot haar gevatte reactie als dingen anders lopen dan gepland.
Tekst gaat verder onder de foto
Nog vol van zijn ontvangst door koningin Elizabeth, twee weken eerder, vertelt een minister uit het kabinet van Tony Blair aan een vriend over zijn ervaringen op het paleis. Hij laat zich ontvallen dat hem opviel dat de koningin fantastische benen heeft ‘voor een vrouw van haar leeftijd’, even vergetend dat zijn vriend schrijver is. Korte tijd later leest hij zijn opmerking terug in een krantenartikel. De minister kan wel door de grond zakken, en met het schaamrood op de kaken belt hij het secretariaat van Buckingham Palace om zijn excuses aan te bieden. De reactie is onverwacht: ‘Maakt u zich vooral geen zorgen, Hare Majesteit is verrukt! Het is jaren geleden dat een minister haar zo’n groot compliment heeft gemaakt!’
Al meer dan zestig jaar is Elizabeth II het symbool van een natie. Ze neemt haar werk uiterst serieus, ze ziet het als haar roeping. Ze kan in de uitoefening van haar ambt soms streng overkomen, maar mensen die haar ooit ontmoet hebben weten dat ze warm, belangstellend en menselijk is. En ze heeft een geweldig, licht spottend gevoel voor humor: de koningin lacht graag, om alles en iedereen, en vooral ook om zichzelf. Ze vindt het leuk om een beetje te plagen en wordt ook zelf graag geplaagd. Ze neemt zichzelf niet serieus en verwacht dat ook van anderen.
De koningin geeft nooit interviews, maar tijdens openbare optredens staan er natuurlijk wel eens microfoons open, waardoor haar komische opmerkingen geregistreerd worden. Ook de keren dat ze een cameraploeg toegang gaf tot haar leven (zoals in Monarchy uit 2007, of The Diamond Queen uit 2012) krijgen we een ontspannen, en soms grappige koningin te zien. Maar het zijn vooral mensen in haar directe omgeving – familie, vertrouwelingen aan het hof, goede vrienden – die profiteren van haar fantastische gevoel voor humor. Haar kleinkinderen hebben al eens verteld dat ze een geweldige imitator is (inclusief stemmen nadoen), met als specialiteit premiers en andere politici. Ook in het openbaar kan Elizabeth heel gevat uit de hoek komen, zeker als dingen misgaan. Zoals tijdens de viering van haar zilveren jubileum in 1977.
De festiviteiten zouden van start gaan met het ontsteken van vreugdevuren door het hele land. De eerste brandstapel stond opgesteld in Windsor Great Park, en aan de koningin de eer die te ontsteken. De overige vuren zouden daarna volgen. De organisatoren wilden niets aan het toeval overlaten en hadden voor alle zekerheid wat vuurwerk verborgen in de brandstapel, mocht het vuur niet snel genoeg ontbranden. Een militair moest op het juiste moment op de knop drukken. In zijn zenuwen echter drukte hij wat te vroeg en het vreugdevuur laaide op. ‘Ik weet werkelijk niet waarom u mij gevraagd heeft dit te komen doen’, was de lachende reactie van The Queen. Vervolgens waren er problemen met de geluidsinstallatie. ‘Majesteit’, zei haar gastheer, ‘het spijt me werkelijk vreselijk, alles wat er maar mis kan gaan, gaat mis!’ Met een brede glimlach antwoordde de koningin: ‘Mooi, dit is erg grappig!’
Al vindt ze het erg leuk als zorgvuldig voorbereide evenementen niet helemaal lopen zoals gepland, in haar eigen werk probeert ze genante situaties te voorkomen. En dat valt soms niet mee, gezien de aanwezigheid van al die camera’s die haar volgen. Bij de opening van een expositie met naaktschilderijen van de kunstenaar Lucien Freud, vertelde ze dan ook trots dat ze goed heeft opgelet ‘niet te worden gefotografeerd tussen een paar van die benen.’ Tijdens diezelfde gelegenheid vroeg een conservator: ‘Bent u niet ook geschilderd door Lucien Freud?’ De koningin glimlachte en zei: ‘Jawel, maar niet zo!’
In contact met publiek
Sinds de jaren zeventig is het gebruikelijk dat leden van de koninklijke familie bij officiële bezoeken even de tijd nemen om het publiek te begroeten, handen te schudden en bloemen in ontvangst te nemen. Het is een traditie waar de koningin volledig achter staat: ‘Je moet me zien om te geloven dat ik echt besta.’ Ze is zich er goed van bewust dat mensen soms al uren staan te wachten in de hoop even een glimp van haar op te vangen. Dus toen een beveiliger zich ooit ijverig wat al te beschermend opstelde – hij ging voor haar staan – liet ze hem weten: ‘Kapitein, ik denk eigenlijk dat ze gekomen zijn om mij te zien!’
Zo’n optreden in het openbaar is overigens niet helemaal zonder risico. Tijdens een bezoek aan Nieuw-Zeeland gooide een antiroyalistische demonstrant eieren in de richting van het koninklijk gezelschap (hij miste). Terwijl beveiligers zich op de onverlaat stortten en er lichte paniek uitbrak onder de gastheren, bleef koningin Elizabeth kalm. Zij deed het incident lachend af met: ‘Persoonlijk heb ik mijn eieren liever bij het ontbijt.’ Minstens zo gevat was haar reactie toen een toeschouwer bij een bezoek aan Schotland opmerkte dat ze zo op de koningin leek: ‘Wat een geruststelling!’ Maar heel af en toe laat haar talent voor geestige reacties haar in de steek. Toen tijdens een tuinfeest bij Buckingham Palace een gast haar vroeg ‘En wat doet u?’ was de koningin even letterlijk met stomheid geslagen.
Lees meer: Elizabeth op de eerste rij bij Fashion week.
