Kroonprins Aleksandar II van Servië heeft donderdag zijn ongerustheid geuit over de aanhouding in buurland Montenegro van een bisschop en priesters van de Servisch-orthodoxe kerk. Die zijn eerder deze week gearresteerd omdat ze door het organiseren van een grote religieuze processie in de stad Nikšić de nationale coronamaatregelen opzettelijk hebben genegeerd.
Aan de optocht ter ere van de heilige Basilius werd door duizenden mensen deelgenomen, waarbij geen fysieke afstand werd gehouden en de meeste deelnemers ook geen mondbescherming droegen. Daarmee werd het verbod op openbare bijeenkomsten overtreden. De geestelijken kunnen een gevangenisstraf krijgen van twaalf jaar. In Montenegro mogen gelovigen alleen samen komen in kerken, en ze moeten mondkapjes dragen en afstand houden.
“Met grote bezorgdheid en zorg ontvingen we het nieuws van de arrestatie van bisschop Ioaniki, evenals een groot aantal priesters en gelovigen, in Montenegro. We vinden het vooral triest dat de actie tegen de orthodoxe kerk in Montenegro werd gepresenteerd als onderdeel van de zorg voor de gezondheid van de burgers”, schreef Aleksandar op sociale media. Hij riep de regering van Montenegro op de arrestatie te heroverwegen en de geestelijken vrij te laten.
Frictie
Eerder hadden ook de Servische president Aleksandar Vucic en de Servisch-orthodoxe patriarch Irinej de aanhoudingen scherp veroordeeld. Vucic drong aan op een vreedzame oplossing van de crisis en een snelle vrijlating van de priesters. Irinej zei dat de detenties “het bewijs zijn dat de Montenegrijnse staat een zuivering van de Servisch-orthodoxe kerk uitvoert.”
Nationalisten in Servië en Servische Montenegrijnen hebben de in 2006 uitgeroepen hernieuwde onafhankelijkheid van Montenegro – dat na de Eerste Wereldoolog werd ingelijfd in één koninkrijk met onder meer Servië – nooit geaccepteerd. De frictie daarover werd versterkt toen de regering van Montenegro ook een onafhankelijke orthodoxe kerk wilde, los van de Servisch-orthodoxe. Dat leidde onder meer tot een geschil over het kerkeigendom, waarbij de Servisch-orthodoxe kerk moest aantonen bezittingen al voor 1918 te hebben gehad. De kerk is bang daarmee alle bezittingen te verliezen.
Kroonprins Aleksandar (69) is de zoon van de laatste koning die nog over Joegoslavië regeerde, Petar II. Na het uiteenvallen van dat land is hij teruggeworpen op Servië, en in zijn uitingen richt hij zich dan ook op de Servische kernwaarden en het Servisch erfgoed, met name wat betreft Kosovo en Montenegro. Dat laatste land heeft de eigen, voor 1918 regerende dynastie, in de persoon van kroonprins Nikola na de onafhankelijkheid weer een erefunctie gegeven.
