TOKIO – Keizer Akihito en keizerin Michiko zijn zaterdag bij de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog, die dag precies zeventig jaar geleden. In een radioboodschap maakte Akihito’s vader keizer Hirihito destijds bekend dat Japan de voorwaarden van de geallieerden voor de onvoorwaardelijke overgave accepteerde. Zonder overigens te zeggen dat Japan zich overgaf.
Het Keizerlijke Hofagentschap heeft begin deze maand een opgeschoonde versie van de geluidsopname vrijgegeven ter gelegenheid van de bijzondere herdenking. De keizer is daarop beter te verstaan dan destijds in de krakende radio-uitzending waarin de Japanners toen voor het eerst hun als goddelijk beschouwde keizer hoorden spreken.
Het had echter weinig gescheeld of de uitzending was niet doorgegaan. Jonge militairen drongen enkele uren voor de geplande uitzending het keizerlijk paleis binnen op zoek naar de geluidsopname. Die wilden ze vernietigen. Ze waren onder meer bang dat overgave de status van de keizer zou aantasten en dat de geallieerden Hirohito wilden afzetten.
Zonder succes
De militairen onder leiding van majoor Kenji Hatanaka wisten de paleisbewakers te ontwapenen en hadden enkele uren de tijd om het paleiscomplex te doorzoeken. Zonder succes. Hatanaka gaf in de vroege ochtend van 15 augustus zijn actie op en pleegde zelfmoord.
De keizer had zijn toespraak op 14 augustus ’s avonds laat opgenomen in een bunker onder het paleis. De opname werd daarna achter slot en grendel bewaard in een kluis in het kantoor van de Opperkamerheer. De uitzending was om 12.00 uur ’s middags.