Het Limburgs Museum in Venlo opent begin oktober een tentoonstelling over “de vergeten prinsessen van Thorn”. Adellijke dames volgden in vroeger tijden een deftige opleiding in het beroemde “witte plaatsje” dat nu bij toeristen zo geliefd is. Een aantal van adellijken zwaaide er in die lang vervlogen dagen ook de scepter. Er komen bruiklenen uit vijftig musea in verschillende landen.
Thorn was acht eeuwen een soort klein staatje, met eigen rechtspraak en munt. Tot de komst van de Fransen eind 18e eeuw werden vrouwen van goede komaf er voorbereid op hun toekomst. “Een leven met een voor die tijd grote vrijheid en vol pracht en praal, maar ook een leven in een gouden kooi”, aldus het museum.
Volgens het Limburgs Museum is hun verhaal in de vergetelheid geraakt en is het tijd om het daaraan te ontrukken. Thorn was een zogenoemd stift, een institutie op het snijvlak van adel en kerk, vertelt samensteller van de expo Joost Welten. In het westen van het Duitse rijk, waartoe Thorn vroeger behoorde, ging volgens hem 80 procent van deze meisjes naar een stift. “Het bijzondere van het stift Thorn is dat daarin uitsluitend de allerhoogste adel, onder wie prinsessen van Nassau, terechtkwam”, zegt Welten.
Discipline en omgangsvormen
“De meisjes ontmoetten er andere meisjes en vrouwen van hoge adel, leerden er discipline en de omgangsvormen van de hoge adel, en stonden tegelijkertijd nog onder toezicht van oudere adellijke vrouwen, zodat de kans beperkt was dat ze verliefd werden op een jongen van lage adel of zelfs de burgerij, wat in de adellijke leefwereld het ergste was wat er kon gebeuren”, aldus Welten.
De leiding in “het Land van Thorn” was eeuwenlang in handen van een zogenoemde vorstin-abdis, een zeer belangrijke positie ondanks de geringe omvang van Thorn. Het was een geliefde baan. “Kandidaten hadden er letterlijk vele tienduizenden guldens voor over om de verkiezingsstrijd te winnen”, vertelt Welten. En niet de minsten opteerden ervoor: de laatste vorstin-abdis van Thorn, Cunegonda van Saksen, was de dochter van de koning van Polen, de zus van de koningin van Spanje en de zus van de kroonprinses van Frankrijk.
Iedere stiftdame, jong of oud, kreeg een eigen inkomen van het stift. Wie het tot vorstin-abdis schopte, kreeg de in Thorn de beschikking over een eigen paleis.
