Zijn keizerschap kenmerkt zich door een sterk gevoel van gelijkheid met het Japanse volk. Op de Japanse troon spant Akihito zich in om de afstand tussen het keizershuis en het volk kleiner te maken, iets wat hij zelf ooit als het ‘opfrissen’ van het keizerlijke protocol omschreef.
Akihito werd op 23 december 1933 in Tokio geboren. De jonge prins werd opgevoed door hofdames en bracht zijn jeugd, inclusief de oorlogsjaren, gescheiden van zijn ouders door. Tijdens de Amerikaanse bezetting van Japan na de Tweede Wereldoorlog kreeg Akihito Engelstalig onderwijs. Hij studeerde korte tijd politicologie en economie aan de universiteit van Gakushuin, maar rondde die studies nooit af.
Bij een tenniswedstrijd in 1957 ontmoette hij het burgermeisje Michiko Shoda. De kroonprins was op slag verliefd, maar Michiko werd door het hof niet geschikt bevonden, omdat ze niet van adellijke afkomst was. Keizer Hirohito gaf in 1959 toch toestemming voor het huwelijk.
Kinderen
Akihito en Michiko kregen drie kinderen: kroonprins Naruhito, prins Fumihito en prinses Sayako. Hoewel het gezin aan het hof ruim 1100 hoffunctionarissen tot zijn beschikking had, streefden Akihito en Michiko ernaar zo veel mogelijk als een normaal gezin te functioneren. Naar verluidt gaf de keizerin haar kinderen borstvoeding en voedde zij ze zelf op. De prinsen en prinses gingen naar gewone scholen en kregen niet zoals hun voorgangers privéonderwijs aan het hof.
Na de dood van zijn vader besteeg Akihito op 12 november 1989 de Chrysantentroon als keizer van Japan. Sindsdien staat hij bekend om zijn persoonlijke manier van handelen in het openbaar. Zo houdt hij bijvoorbeeld geregeld de hand van keizerin Michiko vast, wat voor de Japanners een ongekende intimiteit betekent. Bij een bezoek aan Kobe in 1995 na de aardbeving daar troostte het keizerlijke paar openlijk de aanwezige nabestaanden.
Tegenstellingen
Zijn keizerschap kenmerkt zich ook door tegenstellingen: Akihito kan de ene dag als hogepriester van het shintoïsme, een voor Japan specifieke animistische religie, in religieus gewaad symbolisch rijst planten, en de andere dag toespraken schrijven op een laptop.
Eind december 2002 constateerden artsen prostaatkanker bij de toen 69-jarige keizer. Hij onderging daarom in 2003 een operatie in een ziekenhuis in Tokio en brak daarmee met de traditie om zich in het paleis medisch te laten behandelen. Begin 2012 onderging Akihito een hartoperatie.
