Het toneelstuk Juan Carlos

Met verbazing heb ik gekeken naar een slecht toneelstuk, een Shakespeareaans koningsdrama. In grote stappen neem ik u mee in een verhaal over hoop, overwinning, glorie, verdriet en een duistere ondergang.

Akte 1

In een land hier niet zo ver vandaan zit koning Alfonso XIII op de troon totdat de republikeinen aan de macht komen. De koning vertrekt naar het buitenland, zijn echtgenote Ena en hij gaan uit elkaar. Hij is haar dan al lang niet meer trouw en heeft meerdere buitenechtelijke kinderen. Zijn kleinzoon Juan Carlos wordt in ballingschap geboren en is nog een peuter wanneer zijn opa in 1941 overlijdt.

Akte 2

Franco herstelt formeel de monarchie, maar wijst nog niet direct een koning aan. Er zijn meerdere gegadigden (denk aan de Bourbon-Parma’s) maar Juan Carlos wordt de oogappel van Franco. Samen met zijn jongere broer wordt Juan Carlos door de dictator uitgenodigd om in Spanje te studeren. De broers gaan naar de militaire academie in Zaragoza. Lang zijn de broers niet samen, Alfonso overlijdt op 15-jarige leeftijd. Terwijl de broers hun revolvers schoonmaken, klinkt er een noodlottig schot dat het voorhoofd van de jonge prins raakt en hij overlijdt. Juan Carlos wordt door de publieke opinie gezien als schuldige, maar het is een ongeluk, verklaart zijn zus. Een traumatische ervaring in het leven van een toekomstig koning.

Akte 3

Gelukkige tijden breken aan. Tijdens een cruise langs de Griekse eilanden ontmoet Juan Carlos de mooie Sophia, prinses van Griekenland en Denemarken. Ze trouwen, vinden een thuis in het Zarzuela Paleis en krijgen samen drie kinderen. Het jonge gezin staat symbool voor een nieuw tijdperk. Wanneer Franco overlijdt, laat de nieuwe koning Juan Carlos zien andere opvattingen te hebben voor zijn Spanje dan de dictator. Hij doet alles wat in zijn macht als koning ligt om de democratie te herstellen. De aanvankelijke argwaan van het volk verdwijnt resoluut wanneer de koning een militaire coup weet te voorkomen. Zijn populariteit is dan ongekend.

Akte 4

Na zeer succesvolle decennia als koning van Spanje zet het verval in. Hun huwelijk is de glans al langer verloren, de twee zien elkaar nauwelijks en
leven een gescheiden bestaan. De koning gaat, terwijl het land zich in diepe economische crisis bevindt, op een peperdure reis naar Botswana om te jagen op olifanten. Hij is niet alleen, hij heeft zijn 26 jaar jongere minnares mee en dat lekt tot overmaat van ramp uit. De eens zo geliefde koning zit inmiddels zeer wankel op zijn troon.

Akte 5

Geplaagd door gezondheidsklachten en een afnemende populariteit abdiceert de koning ten gunste van zijn zoon Felipe. Heeft hij aanvankelijk een rustige oude dag met wat bezoeken aan stierengevechten en zeilwedstrijden, de neerwaartse spiraal is niet meer te keren. Het net sluit zich wanneer hij in verband wordt gebracht met een corruptieschandaal van 65 miljoen. De nieuwe koning stopt de staatstoelage van zijn vader en maakt openbaar dat hij afziet van de erfenis. De eens zo gewaardeerde koning is nu echt van zijn troon gevallen. Er is nog maar één weg te gaan: het paleis, zijn familie en zijn land verlaten. Hij eindigt waar hij begonnen is, in ballingschap.