DEN HAAG – Een nieuw boek dat donderdag verschijnt, geeft een bijzonder ooggetuigeverslag van de vorming en ontwikkeling van het nu tweehonderd jaar oude Koninkrijk der Nederlanden. Het boek Majoor van Oranje is het resultaat van een unieke vondst van het Nationaal Archief. Dat kreeg de dagboeken in handen van Jacobus Hojel, een militair die de gebeurtenissen in Nederland en België van zeer nabij meemaakte.
Zo was hij in 1814 in de Nieuwe Kerk in Amsterdam bij de inhuldiging van soeverein vorst Willem I, en was hij na afloop ook te gast op het feest. Hij gaf daarvan ook een kleurrijke beschrijving, die kennis toevoegt aan de vaderlandse geschiedenis. Hojel was toen al bevriend met de prins van Oranje, de latere Willem II, met wie hij gedurende zijn werkzame leven steeds weer in aanraking kwam.
In het bijzonder gebeurde dat tijdens de Tiendaagse Veldtocht, waarmee het noordelijke landsdeel het afgescheiden zuidelijke deel weer in het gareel probeerde te krijgen. Toen een kanonskogel het been van Willems paard afschoot, was het Hojel die de prins zijn kastanjebruine paard Alice ter beschikking stelde. Dat moment is op meerdere schilderijen vastgelegd, al weken de schilders af van de werkelijkheid door er een schimmel van te maken. De dagboeken tonen nu aan dat ze fout zaten.
Hojel maakte bijna dagelijks aantekeningen over een periode van 1813, toen hij uit Ierland in het net bevrijde Nederland aankwam, tot vlak voor zijn overlijden in 1857. De aantekeningen werkte hij vaak later pas uit voor zijn Journaal, dat in het Engels is geschreven en door Hein Jongbloed van het Nationaal Archief is bewerkt en toegankelijk gemaakt. Het bij uitgeverij Balans uitgegeven boek past bij de tentoonstelling over koning Willem I die donderdag in Den Haag door minister Jet Bussemaker wordt geopend.
