Koningshuizen hebben moeite met rol voor de reserve

Vorsten

08/01/2020 10:20 pm

Binnen de monarchie is de rol van de troonopvolger duidelijk. Dat geldt echter niet voor de volgende in lijn van troonopvolging. Prins William weet dat hij later koning moet worden, maar de toekomstige rol van prins Harry is onduidelijk. Vandaar wellicht dat de prins daar nu zelf invulling aan wil geven door een stapje terug te doen, al liet koningin Elizabeth woensdagavond subtiel weten dat er nog geen afspraken zijn gemaakt over hoe en wat.

Koningshuizen hebben in de historie voor hun voortbestaan altijd ingezet op een ‘heir and a spare’: een troonopvolger en een reserve. Dat was zeker in vroeger tijden, met grote kindersterfte geen overbodige luxe. De Britse koningin Anne, die van 1702 tot 1714 regeerde, was maar liefst zeventien keer zwanger, maar slechts één zoontje overleefde het kraambed. Hij werd echter niet ouder dan elf jaar zodat Anne uiteindelijk kinderloos stierf.

Tegenwoordig speelt dat niet meer in dezelfde mate. Binnen de nog regerende koninklijke families wordt ook verschillend gedacht over de rol van de prinsen en prinsessen die niet meteen in aanmerking komen voor de troon. Koningin Beatrix en prins Claus waren daar heel vooruitstrevend in. Hun tweede en derde zoons, Friso en Constantijn, kregen alle ruimte een eigen carrière en bestaan op te bouwen.

Eigen weg

Alleen op hoogtijdagen lieten ze zich even zien, maar verder gingen ze hun eigen weg. Precies eigenlijk wat prins Harry zou willen: zelf voor zijn inkomen zorgen en slechts gedeeltelijk meedraaien binnen het koningshuis, zoals prins Constantijn eigenlijk ook alleen zijn opwachting maakt op Koningsdag en Prinsjesdag en bij een enkele prijsuitreiking.

De Zweedse koning Carl Gustaf ontkoppelde vorig jaar met het oog op de toekomst ook een deel van zijn kleinkinderen, zoals de Deense koningin Margrethe met een deel van haar familie al had gedaan. Maatregelen om aan de ene kant de omvang en kosten van de monarchie te beperken en aan de andere kant om al die voor het voortbestaan van het koningshuis ‘overbodige’ prinsen en prinsessen een eigen toekomst te geven.

Die gedachte was bij het Britse koningshuis nog niet op alle niveaus doorgevoerd. Elizabeths dochter prinses Anne koos ervoor haar kinderen geen titels te laten geven en een eigen loopbaan te laten kiezen, buiten het koninklijk bedrijf. Zoon Peter en dochter Zara zijn haar daar zeer dankbaar voor. Prins Andrew echter, de tweede zoon van de Queen, vond dat zijn dochters wel een rol zouden mogen spelen, net als hijzelf overigens. Van prins Harry, hoewel niet langer eerste maar inmiddels zesde reserve, werd het eigenlijk verwacht, maar hij heeft woensdag de zaken opgeschud door een andere richting te kiezen.