KAAPSTAD – Prins Bernhard nam het niet zo nauw met de democratische spelregels. Zo kwam begin jaren negentig uit dat hij in het geheim een operatie had gefinancierd die in zuidelijk Afrika een halt moest toeroepen aan stroperij en illegale handel in de hoorn van neushoorns. De prins gaf destijds zijn bijdrage toe, maar wilde er niet meer over kwijt.
In Zuid-Afrika is nu een boek verschenen waarin John Hanks uitvoerig uit de doeken doet hoe hij samen met onder andere prins Bernhard te werk ging. Ook het eigenmachtig optreden van de prins ten opzichte van Afrikaanse staatshoofden komt aan bod. Het was volgens Hanks, destijds werkzaam bij het Wereld Natuur Fonds (WNF), tijd om alles uit de doeken te doen in Operation Lock and the War on Rhino Poaching. Het werd maandag gepresenteerd, zo meldt Royalty Online.
Dat prins Bernhard bij de geheime en feitelijk illegale missie betrokken was, kwam eind 1990 uit toen de operatie onder meer door geldgebrek stukliep. Bernhard gaf via de Rijksvoorlichtingsdienst toe dat hij uit eigen middelen steun had gegeven. Stropers en de illegale handel moesten met geheime operaties, infiltratie en zo nodig met ‘oog om oog, tand om tand’ worden aangepakt, had de prins in het diepste geheim met Hanks bedacht.
Juliana
Hanks kende Bernhard – in het boek steevast aangeduid met ‘PB’ – als oprichter en erevoorzitter van het WNF. Beiden waren het erover eens dat de missie buiten het fonds om moest lopen, en dat specialistische hulp – van oud-medewerkers van de Britse SAS bijvoorbeeld – noodzakelijk was voor succes. Bernhard zou zorgen voor geld. Met toestemming van prinses Juliana – aldus Hanks – veilde hij in Londen twee schilderijen uit koninklijk bezit.
Hanks geeft een gedetailleerde beschrijving van zijn avonturen met de prins, zonder overigens te onthullen of de Nederlandse regering op de hoogte was van zijn activiteiten. Zo ging hij met Bernhard in het Nederlandse regeringstoestel een trits Afrikaanse staatshoofden af om hen te overreden zich beter in zetten tegen stroperij van olifanten en neushoorns. Dat Bernhard een aantal pogingen nodig had om het toestel in Malawi te landen omdat hij stomdronken achter de stuurknuppel was gekropen, is één zo’n detail. “Het lukt niet altijd meteen”, aldus de laconieke Bernhard.
Zondebok
Toen Operatie Lock strandde, liet Bernhard niets meer van zich horen, aldus Hanks. De prins kreeg in Nederland kritiek op zijn onbezonnen gedrag. Hanks werd echter als zondebok aangewezen en de missie werd bestempeld als dekmantel voor activiteiten van het apartheidsregime van Zuid-Afrika in de buurlanden. Het zou een gigantische mislukking zijn geweest, maar Hanks weerlegt in zijn boek de speculaties en beschuldigingen.
Bitter stelt Hanks vast dat dertig jaar later het probleem nog steeds bestaat en dat de kans groot is dat over twintig jaar geen neushoorns meer in zuidelijk Afrika rondlopen.
