Zo trots als een pauw was ik! In mijn nieuwe jurk mocht ik plaatsnemen in De Nieuwe Kerk om de inhuldiging van koning Willem-Alexander bij te wonen. Kippenvel toen de toenmalige ceremoniemeester drie keer met zijn stok op een speciaal houten blokje tikte en luidkeels ‘de koning’ schalde waarna de koning met zijn prachtige Máxima de kerk binnenschreed. Ik kwam oren en ogen tekort. Met zo veel royals deel ik niet dagelijks een ruimte. Eerder had ik de fauteuils en de regalia al bewonderd.
Het lijkt alweer zo lang geleden, in vijf jaar is zo veel gebeurd. De koning viert dit jaar zijn eerste kroonjaar als vorst. Voor veel media is dat aanleiding om de balans op te maken. De eerste vraag van journalisten die mij bellen is standaard: ‘Wat is het verschil tussen de koning en zijn moeder?’ Het lijkt een gemakkelijke vraag voor iemand die de Oranjes fulltime bestudeert, maar dat is het niet. Want de inhoud van het ambt is hetzelfde, de uitvoering daarvan verschilt natuurlijk. Doen we hen en de geschiedenis wel recht door ze te vergelijken? Kunnen we de verzakelijking uit de jaren 80 wel vergelijken met deze tijd? Telexen zijn nu e-mails, Teletekst (startte in april 1980) is allang ingehaald door het nieuws op internet en de tranen bij de film Kramer vs. Kramer zouden nu vloeien achter een 3D-bril. 1980 is niet te vergelijken met 2013. Toen was de inhuldiging bevlekt door opstanden in Amsterdam – ‘Geen woning, geen kroning’ – de inhuldiging in 2013 was één groot feest in Amsterdam, mét heel Nederland.
Laten we eens kijken naar de overeenkomsten tussen zoon en moeder, want ze lijken niet alleen uiterlijk op elkaar. Een van de meest aangrijpende momenten in de afgelopen vijf jaar is de ramp met de MH17, de eerste nationale ramp voor koning Willem-Alexander. Een jaar na het drama in zijn privéleven, de dood van zijn broer Friso. ‘Veel MH17-nabestaanden zeiden: jij hebt ook een broer verloren bij een ongeluk, jij weet wat het betekent’, vertelt de koning later. Bij de crash vielen 298 doden, onder wie 198 Nederlanders. De koning was diepgeraakt, leefde intens mee met de na-bestaanden en wist zijn waardigheid als staatshoofd te bewaren. Dat zagen we eerder bij zijn moeder bij de Bijlmerramp en later in Enschede, Volendam en Apeldoorn.
Zijn er dan geen verschillen? Natuurlijk wel! Koningin Beatrix moest haar ambt grotendeels alleen vervullen. Voor de koning is het ambt welswaar geen duobaan, maar wel teamwork met een fantastische echtgenote aan zijn zijde. Het grootste verschil is het feit dat ons huidige staatshoofd zich kwetsbaar durft te tonen. Denkt u maar aan het interview op televisie dat hij vorig jaar gaf voor zijn vijftigste verjaardag. Hij beet op zijn lip, vocht misschien tegen al te veel emotie toen het over zijn broer ging, maar liet zo waardig de mens achter het ambt zien. Na vijf jaar koningschap moeten we misschien maar eens ophouden met het zoeken naar verschillen en overeenkomsten. Hij doet het fantastisch en we hebben op zijn verjaardag opnieuw kunnen constateren dat de koninklijke familie meer dan gewaardeerd wordt. Laten we dat vieren, en niet alleen op Koningsdag!
