Koning Willem-Alexander en koningin Máxima beschouwen hun kerstdagen als strikt privé, maar we weten wél over een langdurende traditie: die van de kerstboomversiering. In Vorsten vertelt Paul Rem, conservator van Paleis Het Loo, over het steeds terugkerende gebruik dat een Duitse oorsprong heeft.
Het volledige verhaal lees je in Vorsten, nu te bestellen in de shop.
Paul Rem: ‘Het koninklijk gezin is toch wel van de beetje traditioneel Engelse combinatie van groen en rood. Jaren geleden, toen het gezin van de koning nog de Wassenaarse villa Eikenhorst bewoonde, was de schoorsteenmantel van de grote ontvangstkamer versierd met een slinger van groen met rode bessen. Hier en daar stonden grote potten met rode kerstrozen en vazen rode amaryllissen.
Maar de échte boom van de koning kent een heel eigen traditie. Het gaat hier om een familietraditie zoals wij die allemaal wel in onze eigen familie hebben. Bij de Oranjes hecht de familie aan een versiering die prins Bernhard in Duitsland van zijn vader heeft overgenomen. En misschien is die traditie wel ouder dan pakweg de jaren 20? De vader van de prins, prins Bernhard zur Lippe, zag het als zijn persoonlijke taak helemaal zelf de boom op te tuigen. Hij bedekte de hele kerstboom met dunne, lange slierten zilverfolie, die van de takken naar beneden vielen. De brandende kaarsjes gaven de boom het sprookjesachtige aanzien van een bevroren boom die van buiten naar binnen was gehaald. Toen zijn zoon met prinses Juliana was getrouwd, zette de jonge prins Bernhard deze traditie voort in de Bibliotheek, de familiehuiskamer op Soestdijk. De vader van de prins was toen al gestorven. Misschien dat zo’n traditie extra dierbaar werd in een nieuw vaderland?
Tot op hoge leeftijd zou prins Bernhard in december de boom versieren. Twee stoelen werden tegenover elkaar gezet met een ronde stok over de rugleuningen. Hierover lagen de zilveren sliertjes. Ze werden één voor één door de prins over de takken van de hoge boom gedrapeerd. Hij moet de methode hebben overgebracht op zijn vier dochters. Het kan niet anders of ze hebben hun vader elk jaar met kerstversiering in de weer gezien. Ook prinses Margriet versierde haar kerstboom op dezelfde manier toen zij met haar gezin in de oostelijke vleugel van Het Loo ging wonen. Maar de ‘bevroren’ boom sloeg zelfs over op de volgende generatie, want ook op Villa Eikenhorst, en sinds enkele jaren eveneens op Huis ten Bosch, is de kerstboom helemaal volgens de Duitse Lippe-traditie versierd met ontelbare zilveren sliertjes en met een ster in top. De koning zal als jonge prins de boom van zijn grootouders op Soestdijk goed hebben gekend. Zeer gesteld als hij was op zijn grootvader, zal hij de traditie vast wel overbrengen op zijn dochters.’
