Op 15 september viert de Britse prins Harry zijn 40ste verjaardag. Van een ondeugend jongetje dat dol is op zijn moeder en een hechte band heeft met zijn broer, is hij uitgegroeid tot een man die vervreemd is van zijn familie en bewust heeft gekozen voor afstand tot het Britse koninklijke keurslijf. Een terugblik op veertig jaar: how Harry became Harry.
Tekst: Karlijn Hoftijzer. Dit verhaal verscheen eerder in Vorsten 10 2024. Bestel in de shop!
Moederliefde
Burgers eten, de bioscoop in sluipen, over het platteland scheuren met de muziek die door de speakers schalt: dankzij moeder Diana krijgt Harry een zo normaal mogelijke jeugd binnen het paleisleven van de jaren 80. Waar buiten de muren de flitslichten van de paparazzi ze verblinden, overlaadt Diana haar zonen Harry en William thuis op Kensington Palace met knuffels. ‘Je werd helemaal fijngeknepen’, herinnert Harry zich. ‘Zelfs als ze aan de andere kant van de kamer was, kon je die liefde voelen.’ Diana laat de prinsen de niet-perfecte, échte wereld zien. Al op jonge leeftijd maken de jongens kennis met daklozen en andere hulpbehoevenden om zich te realiseren: dit is het échte leven. Diana vindt het volgens Harry heerlijk om met hem en William gewoon kind te zijn. ’Ze was door en door een kind. Haar motto was: je kan zo ondeugend zijn als je wilt, maar zorg ervoor dat je niet betrapt wordt!’
Tussen twee kampen
Je bent bij de ene ouder, en spreekt de ander via de telefoon. Dat is een van de typische herinneringen die Harry heeft aan zijn jeugd met gescheiden ouders. ‘Er werd veel gereisd, veel ruzies op de achterbank van de auto met m’n broer. Het was een interessante manier van opgroeien.’ Als Charles en Diana in 1992 scheiden van tafel en bed, is hun moeizame relatie tot dan toe nog voornamelijk achter gesloten deuren gebleven. Harry en William voelen al wel langere tijd dat er iets niet in de haak is, vooral door die ‘derde persoon in het huwelijk’ waar Diana later over zal spreken. Harry ervaart thuis een gebrek aan evenwicht en een gebrek aan ‘warmte en liefde’. Pas later komen de affaires van zijn vader én zijn moeder, tv-interviews vol vuile was en beschamende seksueel getinte telefoontjes aan het licht. Alsof leven tussen twee kampen al niet erg genoeg is, voelt Harry ook de schaamte voor de openbare vechtscheiding van zijn ouders.
Dood van Diana
Moeten we nog uitleggen wat het met een jongen van 12 doet als zijn moeder plotseling overlijdt? Voor Harry komt boven op die schok ook nog eens de uitdaging om het verdriet publiekelijk te verwerken. Hij loopt met broer, vader, oom en grootvader achter de kist van zijn moeder door Londen, een beeld dat nog steeds op het publieke netvlies gebrand staat. Harry herinnert zich de bloemenzee bij Kensington Palace en de huilende mensen die hem de hand schudden. Hij voelt zich schuldig: waarom hoeft hij zelf niet te huilen? Jarenlang ontkent Harry de dood van zijn moeder, hij is ervan overtuigd dat Diana haar dood in scène heeft gezet om aan het publieke oog te ontsnappen. ‘Misschien zal ze vandaag weer boven water komen, en dan geeft ze een persconferentie, en zal de wereld versteld staan’, beschrijft Harry later zijn gedachten als tiener. Harry sluit zich in deze jaren af voor het verdriet en voor veel mensen om zich heen. Hij kampt met paniekaanvallen en pleinvrees. Pas als hij de 30 nadert, zoekt hij – onder meer op aandringen van William – professionele hulp.
Onbegrepen
De rebel, de herrieschopper, de drugsgebruiker, de fraudeur, de slechte leerling: het zijn zomaar een paar typeringen uit de Britse media die Harry vanaf zijn tienerjaren over zich geschreven ziet. ‘Lees het niet, lieve jongen’, is het advies van Charles die zelf ver van het nieuws blijft. Maar Harry voelt zich machteloos onbegrepen en krijgt een steeds grotere afkeer van de ‘duivelse media’ die hij de schuld geeft van de dood van zijn moeder. Hij vertelt in zijn autobiografie Reserve hoe in de media niks is wat het lijkt. Enkele maanden na de dood van zijn moeder ontmoet Harry met vader Charles de Spice Girls in Zuid-Afrika. Hoewel Harry dolblij is met de ontmoeting en de tijd met zijn vader, realiseert hij zich al gauw dat het de pr-afdeling van het paleis vooral te doen is om leuke foto’s van de eerste keer dat hij weer in het openbaar te zien is. De houdgreep waarin de pers zijn familie heeft, de leugens, het zijn een aantal factoren die Harry later zullen doen besluiten om afstand te nemen van het koninklijke keurslijf, zelf het woord te doen en de regie te voeren over zijn eigen leven.
Het echte leven
Charles stuurt zijn beide zoons in de paasvakantie van 1999 met een nanny op safari in Botswana zodat ze niet op het paleis hoeven rond te hangen. Het continent zal Harry’s hart voorgoed veroveren. De afstand die hem als prins geleerd is te bewaren tot de rest van de wereld, is hier verdwenen. Hij maakt er vrienden voor het leven, ontmoet er belangrijke mentoren en hij richt in Lesotho zijn eerste stichting, Sentebale, op.
Tweede familie
Skileraar en safarigids zijn twee van Harry’s carrièrekeuzes die er bij Charles helaas niet doorkomen. Echt een studiebol is Harry niet, dus kiest hij in 2005 voor een legeropleiding aan de Koninklijke Militaire Academie Sandhurst. Het blijkt een schot in de roos. In het leger kan hij zichzelf zijn tussen zijn kameraden én naar eigen zeggen tien jaar lang zijn kop in het zand steken als het om rouwverwerking gaat. Een kleine kink in de kabel: als prins is hij tijdens een missie een aantrekkelijk doelwit voor de vijand. Toch lukt het hem om incognito naar Afghanistan te gaan. Voor één keer werkt de pers aanvankelijk mee: journalisten beloven vanwege de veiligheid van Harry en zijn leger- maten geen melding te doen van de missie. Tot een Australisch tijdschrift tóch over Harry’s verblijf in Afghanistan publiceert waardoor hij halsoverkop naar huis moet. Hij voelt zich verslagen dat hij zijn ‘tweede familie’ moet verlaten en neemt bij terugkomst in een roes de kussen en omhelzingen van William en Charles in ontvangst. Gelukkig mag hij later nog een keer op missie.
Kameraden voor het leven
Als Harry wordt teruggevlogen na een legermissie, deelt hij het vliegtuig met een aantal zwaargewonde militairen. De vlucht maakt enorme indruk op hem en plant het zaadje voor wat later de Invictus Games zullen worden. Deze tweejaarlijkse internationale kampioenschappen voor (fysiek en mentaal) gewonde veteranen is na vijf edities (waaronder die van 2022 in Den Haag) een begrip. Harry richt de spelen op in 2014 en weet daarmee zijn bekendheid als prins voordelig in te zetten voor een onderwerp dat hem echt aangaat: kameraadschap binnen zijn tweede familie. Met de Invictus Games krijgen de deelnemende veteranen perspectief, erkenning en een kans om te werken aan herstel. Zelf geniet Harry intens van het contact met de oud-militairen. ‘Dit is mijn manier om onderdeel te blijven van deze gemeenschap. Om te lachen en plezier te hebben. Deze mensen geven me veel energie.’
Lees ook: op prinsessenles
Een lesboek of introductiecursus voor beginnende royals is er niet. Maar wat zou er in zo’n handboek kunnen staan?
Samen tegen de wereld
Het kan snel gaan. Harry ontmoet Meghan voor een uurtje in het Soho House in Londen en twee dates later zijn ze samen op safari in Afrika. Al in Londen ontdekt Harry dat Meghan is wat hij zoekt in zijn leven en ziet hij veel gelijkenissen met zijn moeder. Niet iemand die per se in het koninklijke plaatje past, maar wél iemand die echt bij hem past. ‘Toen dacht ik: oké, dit meisje, deze vrouw is geweldig, is alles waar ik naar op zoek was, en ze voelt zich zo op haar gemak en zo ontspannen in mijn gezelschap.’ Meghan is een Amerikaanse actrice van kleur, met haar eigen carrière, standpunten en meningen. Waar veel mensen erg uitkijken naar deze frisse wind door de Britse stoffige paleizen, zijn er ook tegenovergestelde geluiden. Al meteen voelt Harry zich genoodzaakt de media aan te spreken op valse berichtgeving en online pesterijen. Het is een zware tijd voor het stel, dat regelmatig evalueert of hun relatie bestand is tegen de uitzonderlijke invloeden van buitenaf. Het antwoord blijkt een volmondig ja, maar om te ‘overleven’ is een drastisch besluit nodig…
Ik vertrek
Alles wat Harry al sinds zijn jeugd zo haat in de Britse roddelpers, ziet hij terugkomen in de berichtgeving rondom Meghan. Hij beschrijft in zijn boek hoe hij ziet hoe zijn grote liefde er mentaal onder lijdt. Belangrijk voor hem is om meer regie te krijgen over de keuzes die hij met Meghan wil maken en om de pers minder grip te laten krijgen op hun verhaal. Samen met Meghan wil hij met alle liefde de koningin vertegenwoordigen, maar hij wil ook ruimte voor zijn eigen activiteiten. Dat gaat voor het Hof te ver. Harry en Meghan besluiten daarop te stoppen als senior royals. ‘Ik aanvaard dat er mensen zijn die het fundamenteel oneens zijn met wat ik gedaan heb en hoe, maar ik wist dat ik alles moest doen om mijn gezin te beschermen. In het bijzonder na wat er met mijn moeder is gebeurd. De geschiedenis mag zich niet herhalen.’ De wervelwind die daarop ontstaat in het Verenigd Koninkrijk volgt het paar via Toronto naar Californië, waar nu na vier jaar de storm enigszins is gaan liggen. Harry moet zelf voor de kost zorgen. Nieuwe verdienmodellen dienen zich aan, al zijn ze niet allemaal even succesvol. Maar wat boze tongen ook beweren, niets wijst erop dat Harry spijt heeft van zijn keuze.
Niet langer zij aan zij
Waar ze als jonge jongens afspreken voor altijd een team te vormen, merkt Harry dat William in zijn rol als troonopvolger afstand van hem neemt naarmate ze ouder worden. Harry voelt zich regelmatig in de steek gelaten door William, zo blijkt uit zijn boek. De afstand wordt een kloof als Harry merkt dat Meghan niet met open armen ontvangen wordt door William en Catherine. De kloof lijkt onoverbrugbaar nu Harry een boekje open heeft gedaan over onder meer de vermeende opvliegendheid van William met een fysieke confrontatie tot gevolg. Vanuit zijn positie is William genoodzaakt om te zwijgen. Van zij aan zij in de rouwstoet voor hun moeder, tot recht tegenover elkaar, gescheiden door een oceaan. Het is een verdrietige fase waarin de broers verkeren. Met Charles heeft Harry wel af en toe contact. Zo vliegt hij direct naar Londen als hij hoort dat zijn vader aan kanker lijdt.
