AMSTERDAM – Prinses Beatrix heeft dinsdag royaal de tijd genomen om met de ontvangers van de Zilveren Anjers te praten. Ook Carel Kraayenhof en zijn ensemble kregen na hun optreden in het Koninklijk Paleis in Amsterdam aandacht van de prinses. Die reikte de jaarlijkse prijzen van het Prins Bernhard Cultuurfonds uit in aanwezigheid van haar zoon koning Willem-Alexander. Hij kreeg geen anjer, maar wel een jubileumboek. Het door prins Bernhard opgerichte fonds viert dit jaar zijn 75e verjaardag.
Eigenlijk is het fonds al tien jaar ouder. Prins Bernhard begon in 1940 geld in te zamelen voor de strijd tegen nazi-Duitsland dat Nederlands sinds mei van dat jaar bezette. Vanuit de West, toenmalig Nederlands-Indië en in het buitenland wonende Nederlanders stroomden de guldens binnen. Genoeg voor 100 Spitfires, oorlogsboten en nog veel meer. “Voor 20 miljoen! Kom daar nu maar eens om”, aldus Paul Schnabel bij de introductie van het feestboek.
Na de oorlog verschoof de aandacht van het fonds naar de wederopbouw en in 1950 richtte het zich op ondersteunen van culturele projecten en het eren van ‘amateurs’ die zich binnen het koninkrijk inzetten voor cultuur en natuur. “Niet uit hoofde van hun functie, maar daarnaast”, aldus Bernhard bij de start van het fonds. Inmiddels zijn 75 jaar verstreken en zijn 163.000 aanvragen gehonoreerd. “Het fonds maakt een verschil”, aldus voorzitter Alexander Rinnooy Kan dinsdag. Het jubileumboek verhaalt daarover en vormt de opmaat naar de volgende 75 jaar.
Culturele leven
Prinses Beatrix hield zich bezig met het heden. Met duidelijk plezier hing ze de versierselen op bij de drie uitverkorenen – opprikken is er niet meer bij sinds de laureaten een haakje op revers of jurk hebben. Ze stak bij ‘Dudi’ Smeets-Muskus ook de helpende hand toe toen deze op het podium moest komen. In 1992 hadden de twee elkaar al eens ontmoet toen Beatrix als koningin de dankzij Smeets’ inspanningen gerestaureerde Fortkerk in Fort Amsterdam op Curaçao bezocht. Zonder Smeets zou het culturele leven op het eiland een stuk minder spannend zijn, zoveel werd uit het juryrapport wel duidelijk.
Een onderscheiding was er ook voor Hib Anninga die Nederland verrijkte met een paradijselijke beeldentuin aan de rand van Zwolle. Jammer alleen dat provincie en Rijkswaterstaat daar nu een weg doorheen hebben gepland. Het was nodig voor de ontsluiting van een bedrijventerrein zei de aanwezige commissaris van de Koning Ank Bijleveld na afloop, maar de aanwezigen bij de uitreiking waren niet overtuigd.
De derde Zilveren Anjer ging naar Herman Lubberding die in Deventer al ruim veertig jaar zorgt dat bij bouwwerkzaamheden ook ruimte is voor archeologie en dat vondsten niet verloren gaan.
