Zien: bruiden met lef!

redactievorsten

10/05/2023 8:00 am

Bestaat er een checklist voor koninklijke trouwjurken? Daar lijkt het niet op, want door de jaren heen hebben we in Vorsten heel wat onconventionele bruiden voorbij zien komen. De een koos voor mini, de ander juist voor maximaal.

Door Josine Droogendijk. Dit artikel verscheen eerder in Vorsten 2 2023 en is waar nodig aangepast voor online publicatie.

Ze kunnen heel lief en vriendelijk zijn, de mijne in ieder geval wel, maar toch komen de meeste schoonmoeders er slecht vanaf als ze bij de koffieautomaat ter sprake komen. Toen Máxima in februari 2002 haar jawoord gaf aan prins Willem-Alexander, werd er dan ook gretig gespeculeerd over de rol van koningin Beatrix. Zou ze streng zijn Traditioneel? En nog belangrijker: zou ze zich bemoeid hebben met dé jurk? Het keurige ontwerp van Valentino deed dat misschien wel vermoeden, maar koningin Beatrix ging pas mee naar het atelier toen de bruidsjurk al lang en breed in de steigers stond. De sluier met rank bloemenkant, de hoge bénitier-hals en het priegelige borduurwerk werden dus door Máxima zélf uitgekozen.

Romantische strikjes

Ook prinses Diana kreeg in 1981 alle vrijheid. Dat ervaarde ze zelf overigens anders. Enkele weken eerder, tijdens haar eerste officiële gala, had ze namelijk flink geblunderd met een té diep decolleté. Dit keer wilde ze het helemaal goed doen, maar hoe dan? De grote vrijheid voelde alsof ze aan haar lot werd overgelaten. Na overleg met ontwerpersduo David en Elizabeth Emanuel koos de toekomstige prinses uiteindelijk voor een jurk die dwars tegen het heersende modebeeld inging. Lees: wijde pofmouwen, romantische strikjes, een kreukende stof en een sleep van maar liefst 7,5 meter. Over maximaal gesproken!

Trouw je in de grootste kerk van Londen, dan vraagt dat ook om een jurk van formaat. Dat vond prinses Diana althans. Haar jurk van David en Elizabeth Emanuel was groots in alle opzichten. De sleep is nog altijd één van de langsten ooit: 7,5 meter.

Toen prinses Mabel in mei 2018 een expositie opende over modeduo Viktor & Rolf, haalde ze herinneringen op aan haar bijzondere bruidsjurk. Prinses Mabel: ‘Ik wilde heel graag dat jullie (Viktor en Rolf, red.) mijn trouwjurk zouden maken, maar alleen als het tussen ons ook zou klikken. Bovendien had ik een paar unieke wensen. Zo wilde ik bijvoorbeeld absoluut geen lange, platte sleep. Nee, ik wilde graag een driedimensionale sleep. Onze vriendschap begon volgens mij al toen ik tegen jullie zei dat ik absoluut met jullie wilde werken, maar dat ik al jullie oorspronkelijke voorstellen veel te conservatief vond. Jullie leken enorm opgelucht toen ik dat zei. Dat was de basis voor de hechte samenwerking om samen iets unieks te creëren. Het resultaat is hier en staat bekend om de enorme hoeveelheid strikken. 248 in het totaal. Ik denk echter dat het patroon, de systematiek waarmee de strikken steeds groter worden, zeker net zoveel lof verdient. De technische ingenieursgeest van Friso vond het in ieder geval fascinerend, hij was er heel erg blij mee.’

Het kan een hele klus zijn om een bruidsjurk te kopen, laat staan vijf. Toch koos Beatrice Borromeo, de vrouw van Pierre Casiraghi (zoon van prinses Caroline van Monaco), voor de laatste optie. Deze showstopper droeg ze tijdens het avondfeest.

Je moet maar durven

Stéphanie van Monaco toonde op een andere manier haar lef toen zij in 1995 haar jawoord gaf aan Daniel Ducruet. In plaats van een lange bruidsjapon met sluier en sleep droeg de prinses een kittige mini-jurk met decolleté. Je moet maar durven! Toch is het goed om te beseffen dat de spelregels per monarchie flink kunnen verschillen. In Monaco kan en mag nu eenmaal meer dan in Groot-Brittannië.

Ze was het enfant terrible van het Monegaskische hof. Dat Stéphanie op 1 juli 1995 geen klassieke bruidsjurk droeg, verraste dan ook niemand. Maar zo’n mini-jurk met decolleté? Nee, dat lag ook niet in de lijn der verwachting.

Ook de positie van de bruid speelt altijd mee. Een prinses die nooit of te nimmer op de troon zal komen, heeft beduidend meer vrijheid dan een toekomstige koningin. Soms ook in de letterlijke zin van het woord. Toen Soraya op 18-jarige leeftijd haar jawoord gaf aan de Sjah van Perzië, droeg ze de meest sprookjesachtige trouwjurk ooit. Het ontwerp van de Franse couturier Christian Dior omvatte maar liefst 33 meter zilverkleurige zijde, 6000 diamanten en 20.000 maraboe-veren. Met behulp van acht bruidsmeisjes moest de bruid van stoel naar stoel vervoerd worden, want de jurk woog wel twintig kilo. Uiteindelijk riep de sjah halverwege de avond een hofdame bij zich, die met een schaar de petticoats en sleep moest verwijderen. De kersverse koningin had nu wel genoeg gemanoeuvreerd. Een onconventionele jurk biedt dus geen succesgarantie. Helaas niet. Maar dat neemt niet weg dat een beetje leven in de brouwerij altijd welkom is. Nu maar hopen dat de generatie Amalia er net zo over denkt!

Het leven van koningin Soraya had weinig weg van een sprookje, maar haar bruidsjurk van Dior had dat wel. Ingrediënten? 33 meter zilverkleurige zijde, 6000 diamanten en 20.000 maraboe-veren.
Geen diadeem, maar een waterval van maagdelijk witte bloemen. Prinses Caroline van Monaco wist een romantisch plaatje neer te zetten toen zij in 1978 in het huwelijksbootje stapte met Philippe Junot. De jurk van tule en handgemaakt kant kwam uit het atelier van het Franse modehuis Dior.

Victoria koos wit

Het is geen wet van Meden en Perzen, maar anno 2023 is een witte jurk wel de meest voor de hand liggende keuze. Dat is wel eens anders geweest, want rond 1840 waren blauw en goud erg in trek. Deze kleuren kon je na de grote dag immers vrij makkelijk schoon houden en doordragen, terwijl wit daar veel te kwetsbaar voor was. Koningin Victoria, de betovergrootmoeder van koningin Elizabeth ll, was een van de eerste bruiden die brak met de kleurrijke traditie. Haar witte japon kreeg zoveel navolging, dat de bruidswinkels 180 jaar later nog steeds volhangen met wit, wit en nog eens wit. Het kan dus gek lopen als je als koningin een opvallende kledingkeuze maakt!

Op het lijfje van haar jurk liet Sarah Ferguson hommels, distels, ankers en andere belangrijke symbolen uit haar leven borduren, maar voor de verrassing moesten we nog een verdieping hoger zijn. Vóór haar jawoord was Sarahs sluier rijkelijk versierd met bloemen, ná het jawoord kwam er vanonder de bloemenzee een diadeem tevoorschijn. Voor de bruid stond het onthullen van het juweel symbool voor haar toetreding tot de koninklijke familie.
Hij ziet er gloednieuw uit en dat was de jurk van prinses Maria-Carolina ook, maar achter het ragfijne kant schuilde wel een rijke geschiedenis. Bijna vijftig jaar eerder was de stof namelijk verwerkt in de bruidsjurk van haar moeder, prinses Irene. Aan Addy van den Krommenacker de eervolle taak om de stof een nieuw leven te geven.
Met een vintage bruidsjurk hoor je er tegenwoordig helemaal bij. Prinses Beatrice gaf in 2021 het goede voorbeeld door een oude avondjurk van haar oma koningin Elizabeth te dragen.

Aan de jurk van gravin Olympia von Arco-Zinneberg werd maar liefst 1440 (!) uur geborduurd door tien brodeuses. Het ontwerp van modehuis Oscar de la Renta was dan ook voorzien van een capelet (korte cape), ongelijke roklengte en een groot verenpatroon.

Nog meer bruidjes

Oranje-bruiden zijn winterbruiden. Prinses Margriet trouwde op een besneeuwde januaridag met haar Pieter.