De Spaanse koning Felipe heeft donderdagavond in zijn kersttoespraak benadrukt dat de kroon moet staan voor oprechtheid, eerlijkheid en transparantie. Dat had hij bij zijn troonsbestijging in 2014 gezegd en dat geldt nog steeds.
Hij zette zich in “voor de ethische en morele principes die burgers eisen van ons gedrag” en deze principes staan “boven elke overweging, van welke aard dan ook, zelfs persoonlijke of familiale”, aldus de koning. Het was een verwijzing naar zijn dit jaar in opspraak geraakte vader Juan Carlos, zonder dat deze met naam werd genoemd. Diens handelen was niet in overeenstemming met de “integriteit, het eerlijke en transparante gedrag” dat Felipe zelf beloofde te bewaken toen hij koning werd. Van veel kanten was de koning de afgelopen dagen onder druk gezet om zich uit te spreken over het gedrag van zijn van corruptie beschuldigde vader.
Volgens de Catalaanse krant La Vanguardia was het mede daarom zijn belangrijkste boodschap van dit jaar. De krant El País sprak vooraf over de “moeilijkste toespraak” sinds de troonswisseling van 2014. Met name vanuit linkse en republikeinse hoek was om een expliciete veroordeling gevraagd van de onregelmatigheden die de in augustus naar Abu Dhabi uitgeweken Juan Carlos zou hebben begaan.
Kersttoespraak Juan Carlos
Een precedent daarvoor was er ook. Juan Carlos had in zijn eigen kersttoespraak van 2011 gewezen op de verantwoordelijkheden van mensen in publieke functies. Dat werd destijds ook gezien als een terechtwijzing van zijn in een corruptieschandaal betrokken schoonzoon Iñaki Urdangarin. “Het recht is voor iedereen gelijk”, aldus Juan Carlos toen. Dat waren woorden waaraan de afgelopen dagen regeringscoalitiepartner Unidas Podemos graag mocht herinneren.
Maar ook Felipe zelf had zich bij zijn troonsbestijging in die zin uitgelaten. “Tegenwoordig eisen burgers terecht meer dan ooit dat morele en ethische principes ons openbare leven inspireren en als voorbeeld dienen.” In zijn toespraak donderdagavond verwees Felipe daarnaar toen hij het heikele punt aansneed.
