Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn woensdagmorgen met veel traditioneel ceremonieel verwelkomd in de kraton, het paleis, van sultan Hamengkubuwono X van Yogyakarta.
De vorst had een deel van zijn familie opgetrommeld voor de ontvangst die gepaard ging met veel muziek en dans. Ook werden geschenken uitgewisseld en kreeg het koninklijk bezoek een rondleiding langs een uitstalling van de verzameling krissen (dolken), wajangs en batik stoffen. Vervolgens werd de Lawung Ageng dans opgevoerd, begeleid door een gamelanorkest. De dans is in 1755 bedacht door de stichter van de dynastie, Hamengkubuwono I. Een van de doelen van de dans is de bevordering van Javaanse cultuur.
De sultan heeft een uitzonderlijke positie in het Indonesische staatsbestel. Hij doet uit zijn hoofde van zijn positie ook dienst als gouverneur van de speciale regio Yogyakarta, terwijl in alle andere provincies de gouverneur wordt gekozen. De huidige sultan dankt dit voorrecht – dat overigens pas in 2012 in de wet werd vastgelegd – mede aan de rol die zijn vader Hamengkubuwono IX speelde bij de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd.
Hoofdstad
‘HB IX’, aan de Leidse universiteit een studiegenoot van prinses Juliana die hem ‘Henkie’ noemde, schaarde zich namelijk meteen achter de onafhankelijkheidsverklaring en zijn stad was enige tijd hoofdstad van de nieuwe republiek Indonesië. Hij diende in verschillende ministersposten en als vicepresident en werd in 1950 aangesteld als gouverneur. In 1971 kwamen koningin Juliana en prins Bernhard tijdens hun staatsbezoek vanzelfsprekend ook in Yogyakarta.
De dubbelfunctie leverde de huidige sultan voor de komst van Willem-Alexander enkele hoofdbrekens op. Moest hij zijn traditionele, Javaanse vorstelijke dracht dragen of het voor overheidsdienaren gebruikelijke batik. “De sultan heeft gewonnen”, zo bleek bij de ontvangst. Hamengkubuwono was in vol ornaat.
Opvolging
Discussie is er over de opvolging van de sultan. Traditioneel werd de troon alleen door mannen bezet maar de huidige vorst, die alleen dochters heeft, heeft zijn oudste dochter Mangkubumi aangewezen als opvolgster. Zij zou ook automatisch gouverneur worden. Binnen de vorstelijke familie is echter verzet en broers van de sultan hebben gedreigd Mangkubumi meteen uit het paleis te zullen verjagen wanneer Hamengkubuwono X is overleden.
