De Deense koningin Margrethe heeft met instemming van de regering gebroken met een eeuwenoude traditie. Kroonprinses Mary kan voortaan optreden als ‘rigsforstander’ oftewel plaatsvervanger van het staatshoofd. Dat betekent dat ze dan alle functies van de koningin kan uitoefenen, inclusief het ondertekenen van wetten. Dat heeft het hof woensdag bekendgemaakt.
Het is voor het eerst dat een aangetrouwd lid van het koningshuis deze positie krijgt. Tot nu toe was het altijd voorbehouden aan volwassen familieleden in directe lijn van de troonopvolging. Kroonprins Frederik treedt bij afwezigheid van zijn moeder op als regent, terwijl zijn jongere broer prins Joachim en tante prinses Benedikte dezelfde taken als ‘rigsforstander’ kunnen vervullen.
Denemarken kent anders dan bijvoorbeeld in Nederland de regel dat er altijd een volwassen troongerechtigd lid van de koninklijke familie in het land aanwezig moet zijn. Als koningin Margrethe een keer met haar gezin naar het buitenland gaat, dan moet prinses Benedikte op de ‘winkel’ passen, maar met de bevoegdheden van het staatshoofd. Ook dat is in Nederland anders. Alleen de koning kan wetten en besluiten ondertekenen.
Troonswisseling
Dat kroonprinses Mary, die voor haar benoeming een document moest ondertekenen wanneer ze plechtig beloofde de Deense grondwet te zullen eerbiedigen, ‘rigsforstander’ is geworden, betekent volgens deskundigen bij de Deense omroep TV2 niet alleen een modernisering van de monarchie. Mary’s schoonvader, de vorig jaar overleden prins Henrik, kreeg die functie namelijk nooit. De tijd was er niet rijp voor.
Daarnaast is de aanstelling een teken dat koningin Margrethe (79), die nu 47 jaar regeert, meer taken en bevoegdheden geeft aan het kroonprinselijk paar dat zich al jaren voorbereidt op de troonswisseling. Margerethe is geenszins van plan af te treden – ze gaat door tot aan haar dood, heeft ze keer op keer herhaald – maar ze wil wel dat Frederik en Mary als nieuw koningspaar een vliegende start kunnen maken.
