Staatsbezoeken afzeggen, dat gebeurt in het internationale diplomatieke verkeer niet vaak. Aan de visites van staatshoofden onderling gaan meestal maanden van intensieve voorbereiding vooraf, waarbij met name de wederzijdse ambassades nauw zijn betrokken. Afstel of uitstel heeft doorgaans een bijzondere reden, zoals een natuurramp, onverwachte politieke ontwikkelingen of gezondheidsproblemen.
De Amerikaanse president Donald Trump heeft daar dinsdag een nieuwe categorie aan toegevoegd. Omdat de Deense premier Mette Frederiksen niet wil praten over het verkopen van Groenland, gaat hij begin volgende maand niet naar Denemarken. Van gezamenlijk overleg over de afzegging, zoals gebruikelijk, was ook geen sprake. Integendeel. De Amerikaanse ambassadeur Carla Sands twitterde kort daarvoor nog vrolijk over hoe Kopenhagen zich klaarmaakte voor het staatsbezoek.
Koningin Margrethe heeft zelf ook weleens staatsbezoeken afgezegd. In 2013 bijvoorbeeld had ze zo’n last van artrose dat ze op advies van haar artsen besloot om niet voor een staatsbezoek naar Chili te gaan. In haar plaats brachten kroonprins Frederik en kroonprinses Mary een officieel bezoek aan het Zuid-Amerikaanse land. Een staatsbezoek aan Mexico moest worden uitgesteld vanwege een kabinetscrisis in Denemarken, maar in februari 2008 ging Margrethe alsnog naar Mexico.
Rechtsomkeert
Het kan overigens nog bonter dan Donald Trump het maakte met Denemarken. Prinses Beatrix, destijds koningin, en haar hofhouding kunnen daarover meepraten. In oktober 2010 maakte de Indonesische president Susilo Bambang Yudhoyono (SBY) op het vliegveld van Jakarta rechtsomkeert en liet hij weten niet naar Nederland te zullen komen. Daar stonden de tafels al gedekt voor zijn staatsbezoek.
De president gaf als reden voor zijn plotseling afzegging een kort geding dat door Molukkers tegen hem was aangespannen vanwege schending van de mensenrechten. Dat hij als staatshoofd immuniteit genoot, ‘vergat’ SBY gemakshalve.
Koning Willem-Alexander heeft sinds zijn aantreden voor zover bekend te maken gekregen met twee keer uitstel van een staatsbezoek. Zowel de Mexicaanse president Enrique Peña Nieto als de Jordaanse koning Abdullah wijzigde – in overleg met Den Haag – de reisplannen en beiden kwamen later wel op officieel bezoek. Dat is protocollair een treetje lager dan een staatsbezoek. Abdullah had bij koningin Beatrix ook als een staatsbezoek verzet, na terroristische aanslagen in Amman.
