Koningin Máxima krijgt in Dhaka bij haar VN-werkbezoek een ander beeld van de stad dan de gemiddelde bezoeker van de Bengaalse hoofdstad. Anders dan de achttien miljoen inwoners staat ze bijvoorbeeld niet uren vast in het verkeer. Integendeel. Haar verplaatsingen in de stad dragen bij aan het beruchte verkeersinfarct. Reden ook om een flink aantal gesprekken te plannen in haar hotel zodat straten niet schoon geveegd hoeven te worden. Ze wil geen overlast bezorgen, al is dat onvermijdelijk.
Volgens een rapport van de Wereldbank verliest Bangladesh door de eindeloze files en opstoppingen iedere dag 3,8 miljoen werkuren. Andere berekeningen spreken zelfs van 5 miljoen en een verlies voor de economie van ruim tien miljard euro per jaar. Dat cijfer is zo hoog omdat in Dhaka 36 procent van het nationaal inkomen wordt verdiend, en 44 procent van de werkgelegenheid in Bangladesh daar te vinden is.
De gemiddelde snelheid is mede door de toename van het aantal auto’s de afgelopen tien jaar gedaald van 21 kilometer per uur naar 4 tot 7 kilometer. Vanaf het vliegveld reed de koningin in twintig minuten naar haar hotel. Zonder begeleiding duurt de rit vaak al twee uur. Er wordt gewerkt aan een metrosysteem, en nieuwe wegen, maar in een stad die jaarlijks 400.000 inwoners erbij krijgt, is de achterstand haast niet in te halen.
‘Verkeershel’
Volgens deskundigen zou veel kunnen verbeteren met gedisciplineerd verkeersgedrag, betere regulering van de duizenden bussen en riksja’s. Er zijn in Dhaka meer auto’s dan er mensen met rijbewijzen zijn en ook dat heeft gevolgen voor het weggedrag en de verkeersveiligheid.
Koningin Máxima had echter geen last van de ‘verkeershel’. Op grond van haar status als gast van regering en ‘VVIP’ heeft ze recht op maximale begeleiding en dat betekent verkeersvrije straten. Om dat te bereiken kent Dhaka een ingenieus systeem, waarvoor al snel 1200 politiemensen en hulpjes worden ingezet die winkels, loopbruggen en zijstraten afsluiten, iedereen op afstand houden en zorgen voor een autovrije weg. Daarbij gaat het er niet altijd zachtzinnig aan toe omdat echt iedereen van de straat af moet.
Het leverde onwerkelijke beelden op, van op de bewapende beveiligers na, verlaten wegen. Maar wanneer de koningin opzij keek, zag ze in de zijstraten en bij kruispunten soms honderden mensen geduldig wachten tot de autostoet voorbij was gereden. Vragen of het met alle maatregelen misschien niet een onsje minder kon, was er niet bij en zonder het beveiligingspakket en de begeleiding zouden veldbezoeken of het plannen van twee afspraken op één dag ook niet mogelijk zijn.
