EDINBURGH – Over precies een maand gaat Schotland naar de stembus om de vraag te beantwoorden of dit deel van het Verenigd Koninkrijk weer onafhankelijk moet worden. Volgens de jongste peilingen groeit de steun voor ‘ja’, maar is een meerderheid nog ver weg: 43 procent aldus The Times maandag.
Een Schots ‘yes’ in het referendum op 18 september heeft ook gevolgen voor de Britse monarchie, al zijn voor- en tegenstanders het er niet over eens wat de consequentie zal zijn voor koningin Elizabeth. De Schotse eerste minister Alex Salmond heeft altijd gezegd dat een onafhankelijk Schotland de monarchie zal behouden, met Elizabeth als ‘Queen of Scots’.
Referendum
Hij claimt de vorstin omdat bij het samengaan van de Engelse en Schotse troon in 1603, het de Schotse koning James VI was die in Engeland op de troon kwam. In zijn Schots Nationalistische Partij gaan echter stemmen op om ook daarover een referendum te houden, mede omdat veel Schotten een koning Charles niet zien zitten.
Staatsrechtgeleerden die zich erover buigen, denken dat Elizabeth een gouverneur-generaal zal moeten aanstellen om haar te vertegenwoordigen in Schotland. Zo’n functionaris is er ook in de vijftien andere landen waarover ze regeert, zoals Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Op die manier kan ze niet in een spagaat terechtkomen wanneer de belangen van Schotland haaks staan op die van het overgebleven deel van het dan voormalige Verenigd Koninkrijk.